ابراهیم متقی در نشست از مقاومت تا حاج قاسم :
سردار سلیمانی نقش موازنه ای برای تامین امنیت منطقه ای داشت
استاد دانشگاه تهران در نشست علمی از مقاومت تا حاج قاسم اظهار داشت: سردار سلیمانی توانست نقش موازنه ای را بوسیله قدرت سازی، تحرک ژئوپلتیک و ائتلاف سازی برای تامین امنیت منطقه ای داشته باشد
به گزارش بلک بلاگ به نقل از مهر، «ابراهیم متقی» در نشست علمی آنلاین «از مقاومت تا حاج قاسم» که به همت معاونت فرهنگی سازمان جهاد دانشگاهی تهران با حضور وی و «محمد مهدی شریعتمدار» رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و «صادق زیباکلام» استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران (به صورت تماس تلفنی) برگزار شد، اظهار نمود: نقش توسعه گرایانه کشورها مربوط به شرایطی است که یک کشور جهت گیری توسعه آنها با حوزه جغرافیایی، فرهنگ، تاریخ، پیشینه و شکل گیری ژئوپلتیک بیگانه باشد.
وی ضمن اشاره به بحث اسرائیل در خصوص گسترش سلطه این رژیم صهیونیستی از نیل تا فرات اظهار داشت: این منطقه (از نیل تا فرات) منطقه اسلامی است و اسرائیل می خواهد در مناطقی ایفای نقش کند که با آنها پیوندی ندارد.
این عضو هیئت علمی روابط بین الملل دانشگاه تهران با اشاره به اینکه این ایفای نقش اسرائیل برای همکاری موازنه و ایجاد ثبات نیست، اضافه کرد: رژیم بعث عراق هم می خواست بر منطقه مسلط شود حال آنکه ایران قصد داشت با نقش موازنه ای از امنیت منطقه و ثبات سیاسی حمایت کند تا بدین ترتیب تعادل در مرزها برقرار شود.
متقی با اشاره به اینکه سردار سلیمانی هم توانست طی این سال ها از ساز و کارها و الگویی با نگاهی معطوف به موازنه منطقه بهره بگیرد، در ادامه تصریح کرد: سردار سلیمانی بوسیله موازنه نرم به تعادل نرم و پیگیری کنش تاکتیکی به امنیت منطقه رسید.
وی با اشاره به اینکه الان بحران در سوریه اختتام یافته است با طرح این پرسش که چه کسی از داعش در سوریه حمایت می کند و نیروهای نظامی را به صورت سازمان یافته مستقر می کند؟ اظهار داشت: این کشور ترکیه است.
این استاد دانشگاه تهران اشاره کرد: الان چه کسی حریم هوایی ترکیه را نقض می کند و یا چه کشوری به دنبال تهدید، تحریم و ایجاد پایگاه در کشورهای منطقه است؟ در پاسخ باید گفت اینها جز کشورهای اسرائیل و ایالات متحده آمریکا نیستند بدین جهت الگوی رفتاری ترکیه، اسرائیل و آمریکا الگوی توسعه طلبانه است حال آنکه الگوی ایران همیشه معطوف به ثبات، تعادل و امنیت سازی اجتماعی بوده بدون آنکه نسبت به حاکمیت تمامیت ارضی و هویت اجتماعی سوریه نقش تهاجمی داشته باشد.
متقی در ادامه اضافه کرد: شهادت سردار سلیمانی از این جهت برای کشور، نظام سیاسی و امنیت منطقه ای اهمیت دارد که ایشان نقش ویژه و منحصر به فردی را در عرصه مبارزه با تروریسم جهانی عهده دار شد.
وی با اشاره به اینکه محیط امنیت منطقه ای در یکصد سال قبل همیشه مبتنی بر نشانه هایی از بحران، جنگ، تهدید و بی ثباتی در خاورمیانه بوده است، اظهار داشت: کودتاهای نظامی، آشوب های اجتماعی، نظام های دیکتاتوری همگی اجتناب ناپذیر بودند، در سال ۱۹۹۱ ساختار دو قطبی کارکرد خودرا از دست داد. در دوران ساختار دو قطبی امنیت منطقه ای کنترل شده بود و به اعتقاد یک نظریه پرداز، ساختار دو قطبی میزان stability بالایی را دارد چون شمار بازیگران محدود است ثانیاً قالب های ادراکی و رفتاری بازیگران مبتنی بر نشانه هایی از راشینالیتی (عقلانیت راهبردی) هستند.
این عضو هیئت علمی روابط بین الملل دانشگاه تهران در تعریف مفهوم استراتژی راشینالیتی اظهار داشت: این بدان معناست که آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی در ارتباط با جنگ ایران و عراق یک نوع توافق عملی داشتند از اولین روزهای جنگ بین ایران و عراق ادموند ماسکی وزیر امور خارجه آمریکا و ادوارد شوارد نادزه وزیر امور خارجه شوروی رویکردهای نسبتاً همگونی را در پیش گرفتند. در دوران بعد از جنگ سرد آمریکاییها احساس کردند که در فضای هژمونی منطقه ای و قدرت بی بدیل جهانی قرار دارند.
متقی افزود: به این علت آمریکاییها عملیات و اقدامات نظامی را در منطقه انجام دادند و در سال ۱۹۹۱ جنگ مقابل عراق شکل گرفت و در سال ۲۰۰۳ نشانه هایی از ستیزش به وجود آمد و جورج بوش اقداماتی را در ارتباط با امنیت عراق انجام داد و از سال ۲۰۰۳ با اقدام نظامی مقابل عراق آمریکاییها امنیت منطقه را رها کردند.
وی اضافه کرد: آمریکاییها شرایطی را ایجاد کردند که نشانه هایی از فضای امنیت آشوب زده در آن شکل گرفت حال آنکه در فضای امنیتی آشوب زده هیچ ساختار و بازیگر منطقه ای بین المللی وجود ندارد. در فضای امنیت آشوب زده ما شاهد این هستیم که نشانه هایی از بحران پی در پی، بحران دائمی و تکرارشونده وجود دارد.
این استاد دانشگاه تهران در ادامه اشاره کرد: سردار سلیمانی در این دوران بود که وارد عرصه کنش امنیت منطقه ای شد اما مسأله این است که وقتی محیط منطقه ای در فضای بحران، تهدید و عدم امنیت قرار می گیرد چه بازیگری می تواند با نقش آفرینی خود کنترل و مدیریت امنیت را داشته باشد اگر بازیگری وارد محیط آشوب زده نشود بطور اجتناب ناپذیر شرایط برای بحران، آشوب، تروریسم و اعاده نشانه های تهدید دائمی فراهم می شود اینجاست که ایران نقش مسئولانه خودرا در ارتباط با امنیت منطقه ای ایفا کرد.
متقی افزود: ایران کوشید زمینه هایی ایجاد شود تا بر طبق آن نشانه هایی از همکاریهای متقابل در فضای امنیت منطقه ای شکل بگیرد. کارکرد سردار سلیمانی را هم می توانیم در ارتباط با نقش ایشان برای امنیت سازی منطقه ای مورد توجه قرار دهیم.
وی با اشاره به اینکه نقشی که سردار سلیمانی داشت توانست در فضای آشوب که تروریسم گسترش می یافت از ساز و کار امنیت ساز استفاده نماید، در ادامه اشاره کرد: بدین ترتیب ایران گام نخست را برای امنیت سازی منطقه ای برداشت البته ممکنست ادراک آمریکا، عربستان و کشورهای منطقه ای در این ارتباط با ایران متفاوت باشد اما در هر حال رویکرد ایران امنیت سازی منطقه ای در محیط آشوب زده و ستیزش بود نقش ایران مسئولانه بود و نه اینکه تحرک برای بسط قدرت.
این عضو هیئت علمی روابط بین الملل دانشگاه تهران با اشاره به اینکه همیشه قدرتهای بزرگ در شکل گیری آشوب های منطقه ای برمبنای ساز و کارهایی، مدیریت بحران را انجام و آشوب را گسترش می دادند، در ادامه تصریح کرد: بدین جهت با شدت گرفتن بحران امنیت منطقه مبتلا به اختلال می شد.
تقی با طرح این پرسش که ایران چه زمانی وارد بحران منطقه خاورمیانه شد و ترکیه چه زمانی؟ همین طور ایران و ترکیه با چه جهت گیری وارد شدند؟ اضافه کرد: باید این سوال پرسیده شود ایران در چه دوران تاریخی وارد بحران امنیت منطقه ای سوریه شد و روسیه چه زمانی؟ حتی الگویی که جورج مادلسکی ارائه می دهد با نشانه ها و قالب های رفتاری قدرتهای بزرگ و در ارتباط با بازیگران منطقه ای و محیط بحران زده سوریه، عراق و ظهور داعش هماهنگی دارد.
وی اظهار داشت: اولین نقش سردار سلیمانی ایفای رویکرد مدیریت بحران بوسیله مقابله مستقیم با بازیگران بحران ساز در امتداد گسترش ثبات و موازنه و امنیت منطقه ای بود. البته برخی معتقدند که ایران قدرتش را تا مدیترانه گسترش داده است، ژئوپلتیک ایران این را می گوید قدرت ایران در دوران های تاریخی گذشته تا مدیترانه و کانال سوئز گسترش یافته است اما رویکرد جهت گیری ایران در دنیا، امنیت ملی و منطقه ای است که معطوف به موازنه ثبات، تعادل و همکاری است که بر طبق چند جانبه گرایی از آن یاد می شود.
این استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: چندین بار ایران منطقه عاری از سلاحهای هسته ای و کشتار جمعی در خاورمیانه را بیان کرد همین طور در چندین مرحله ایران بر ضرورت موازنه قدرت تاکید داشت الگوی سردار سلیمانی در فضای منطقه بحران زده خاورمیانه و غرب آسیا مقابله با بی ثباتی آشوب، ناامنی و بازیگران آشوب زده بوده است.
متقی در ادامه سخنان خود اظهار داشت: امنیت منطقه ای عموماً تحت تأثیر شکل خاصی از موازنه قدرت به وجود می آید وقتی این موازنه از میان برود نشانه هایی از ناامنی شکل می گیرد.
وی با اشاره به اینکه نگاه بازیگرانی که رویکرد توسعه گرا دارند توسعه قدرت است و آنها در صدد برهم زدن موازنه قدرت هستند، در ادامه اشاره کرد: راهبرد ایران در سال های ۲۰۰۱ به بعد نه معطوف به توسعه قدرت بلکه معطوف به موازنه سازی بود.
این عضو هیئت علمی روابط بین الملل دانشگاه تهران اضافه کرد: برخی مفسرین معتقدند وقتی ایران در عراق، سوریه و یا لبنان حضور دارد و نقش آفرینی می کند این مسأله را به مفهوم مداخله یا توسعه قدرت است در صورتیکه بسیاری از بازیگران و قدرتهای منطقه و بین المللی در یک دوران تاریخی نقش آفرین بودند که البته نقش آنها برای موازنه بود بعنوان مثال نقشی که آمریکا در سال ۱۹۴۶ ایفا کرد و یا نقش آمریکا در سال ۱۹۱۹ که به موازنه منطقه ای منجر گردید اگر مشاور الممالک در سال ۱۹۲۱ قرارداد مربوطه را با اتحاد جماهیر شوروی منعقد کرد و شوروی به ایران امتیازاتی داد معطوف به این بود.
متقی با اشاره به اینکه در آن سال ها بازیگران نقش موازنه کننده داشتند، افزود: اگر شوروی در سال های ۴۶ و ۴۷ مجبور شد از ایران نیروی نظامی خودرا خارج کند چون نقشی که آمریکا در ایران ایفا کرد نقشی موازنه دهنده بود.
وی با اشاره به اینکه اگر آمریکا در سال های ۱۹۱۹، ۱۹۲۰، ۱۹۴۶ و ۱۹۴۷ نقشی توسعه گرایانه داشت برای امنیت ملی ایران چه وضعی پیش می آمد؟ اضافه کرد: در حوزه روابط بین الملل و امنیت منطقه ای اگر شما اقدامی انجام ندهید چه رخ خواهد داد؟ نباید نقش منفعل و بی طرفی داشته باشید کشوری که می خواهد موازنه بوجود آورد باید صاحب قدرت باشد و آنرا (قدرت) بکار گیرد.
این استاد دانشگاه تهران اظهار داشت: اولین اصلی که در روابط بین الملل در ارتباط با کشورها وجود دارد این است که تولید قدرت کند چون می تواند در مقابل تهدیدات آنرا بکار بگیرد ارتش ایران در سال ۱۳۱۹ خوب رژه می رفت اما در سال ۱۳۲۰ ایران اشغال شد همین طور ارتش ایران در سال های ۱۳۴۰ و ۱۳۴۱ پوشالی و کاذب بود و نتوانست کاری را انجام دهد.
متقی با اشاره به اینکه اولین نقش سردار سلیمانی تولید قدرت و بهره گیری از این قدرت بود، در ادامه ضمن اشاره به کتاب تراژدی سیاست قدرتهای بزرگ اظهار داشت: در این کتاب آمده است اگر در یک معادله امنیت منطقه ای از قدرت خود استفاده نکنید و با سازش کردن به طرف مقابل امتیاز بدهید، مماشات کنید و تهدید را احساس نکنید طرف مقابل شما را بابت بازیگر منطقی بودن، عاقل و مؤثر بودن تحسین نخواهد کرد بلکه معتقد می باشد شما ترسیده اید و به این علت سازش انعطاف نشان داده اید.
این عضو هیئت علمی روابط بین الملل دانشگاه تهران با اشاره به اینکه سردار سلیمانی در وضعیت تهدید که داعش و بازیگران بحران ساز و آشوب ساز امنیت منطقه ای را از میان بردند از ساز و کار انفعالی استفاده نکرد، اضافه کرد: یک ضرب المثل انگلیسی می گوید اگر خانه همسایه آتش گرفت و برای خاموشی آن تلاش نکردی خانه تو هم آتش خواهد گرفت.
متقی با اشاره به اینکه سردار سلیمانی به درجه نظامی خود دلخوش نبود و به آیه وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ عمل کرد، اظهار داشت: ایشان در مقابل تهدید نمی هراسید چون معتقد بود کسی که یکبار بمیرد مرده است اما کسی که زنده است هر لحظه در معرض خطر مرگ و لطمه های مختلفی قرار می گیرد.
وی اضافه کرد: وقتی سردار سلیمانی وارد فضای امنیتی منطقه شد از قاعده مورفی معکوس بهره برد طبق قانون مورفی از هر آنچه که می ترسی بر سرت می آید او مرگ را برای خود حل شده تلقی کرده بود بدین جهت علاوه بر اینکه در خط مقدم حاضر می شد در فضای کنش تاکتیکی هم قرار می گرفت و در جهت موازنه امنیت منطقه ای هم تلاش می کرد.
این استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: الگویی که سردار سلیمانی در پیش گرفت معطوف به قدرت سازی، نهراسیدن از قدرت تهدیدکننده بازیگران رقیب و در نهایت ائتلاف سازی بود که برای کشور امنیت ساز بود.
دکتر متقی تصریح کرد: در روابط بین الملل یکی از ابعاد power خودیاری یعنی متکی به خود بودن است سردار سلیمانی هم در جهت تامین قدرت حوزه اتحاد و ائتلاف را شکل داد(علاوه بر خوداتکایی) که یکی بخش nation stage و دیگری subnation stage است اتحادی که سلیمانی با روسیه برقرار کرد اتحاد تاکتیکی عملگرایانه بود.
وی با اشاره به اینکه سردار سلیمانی ائتلاف را در دو سطح انجام داد، اظهار داشت: کار سلیمانی ایجاد موازنه امنیت بود موازنه نرم افزاری برای ایجاد تعادل در محیط منطقه ای.
این عضو هیئت علمی روابط بین الملل دانشگاه تهران با اشاره به اینکه سردار سلیمانی ۳ ضرورت امنیت ملی ایران و منطقه ای را در دستور کار خود قرار داده بود، اضافه کرد: همین طور برنامه و نقشه راه آن کاملاً مشخص بود و می دانست چه الگویی را باید در پیش بگیرد و از آن الگو برای تحقق چه اهداف مشخصی استفاده نماید. گام اول وی معطوف به قدرت سازی و گام دوم در امتداد کنش مقابله با تهدید بود و در این راستا عقب نشینی نکرد چون می دانست با عقب نشینی بار دیگر موازنه بهم می خورد و تهدیدات در منطقه افزایش می یابد.
متقی گام سوم سردار سلیمانی را ائتلاف سازی دانست و اظهار داشت: در مفهوم بعدی power باید دیگران را برای مقابله توسعه دهند یک قالب اندیشه ای وجود دارد با عنوان نقطه ثقل ژئوپلیتیکی مربوط به شرایطی است که تو بتوانی متحدان خودت را افزایش دهی.
وی با تاکید مجدد بر اینکه ائتلاف سازی سلیمانی در دو سطح بود، در ادامه تصریح کرد: او واقف بود روس ها تهدید مشترکی را با ایران در سوریه و عراق احساس می کنند می دانست روس ها ابزار مقابله با این تهدید را دارند اما در اینباره انگیزه و کنشگری نداشتند کاری که سردار سلیمانی انجام داد فضا را برای یک نوع مشارکت تاکتیکی روسیه برای مقابله با تهدیدات امنیت منطقه ای غرب آسیا، شرق مدیترانه و خاورمیانه عربی بسیج کرد.
این استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه بدین ترتیب برای اولین بار بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران توانست ائتلاف تاکتیکی را با یک قدرت بزرگ جهانی تشکیل دهد، در ادامه توضیح داد: بعد دوم ائتلاف سردار سلیمانی مربوط به ایجاد یک ارتش چند ملیتی بود تا حالا هیچ ژنرال غربی و یا خاورمیانه ای نتوانسته بود یک ارتش چند ملیتی بوجود آورد ارتشی که سردار سلیمانی ایجاد کرد مبتنی بر جنگ های نیابتی نبود این در شرایطی است که آمریکاییها و عربستان جنگ های نیابتی را در پیش می گرفتند که خاصیت این جنگ ها آنست که افرادی را بعنوان مزدور و کارگزار در اختیار می گیرند.
متقی با اشاره به اینکه سردار سلیمانی با ائتلاف توانست زمینه های لازم را برای مقابله با تهدیدات بر طبق همکاریهای دو یا چند جانبه و در قالب های عاطفی فراهم آورد، در ادامه تصریح کرد: نامه او به حسین پورجعفری بسیار آموزنده بود حس او حس پدر و فرزندی بود او خودرا حامیان آنها می دانست این در شرایطی است که بعضی از فرماندهان ممکنست به این مساله توجهی نداشته باشند و به نیروهای مسلح برای روز مبادا بنگرند.
وی با اشاره به اینکه حس انسان در ایجاد یک نوع ارتش چند ملیتی نشان میدهد تا چه حد این توانایی می تواند ادامه پیدا کند، اظهار داشت: جنگ های نیابتی انسجام نیابتی، فرماندهی و یک تاکتیک و محیط عملیاتی می خواهد اما جنگ هایی که ماهیت هویتی دارند و جنگ هایی که مبتنی بر انسجام ارگانیک هستند در آن شرایط یک ارتش شکل می گیرد و ماهیت چند ملیتی می گیرند و این چنین است که در ارتش چند ملیتی سردار سلیمانی یمنی، افغانستانی، پاکستانی، لبنانی و ایرانی همگی حضور داشتند.
این عضو هیئت علمی روابط بین الملل دانشگاه تهران اضافه کرد: در ارتش های چند ملیتی افراد در کنشگری از آزادی عمل و فرماندهی مربوط به خود برخوردار می باشند و سلسله مراتب مکانیکی، تحکمی و دستوری وجود ندارد چیزی که باید در جامعه شناسی امنیت به آن توجه گردد مسأله درونی سازی است چطور می توان قالب های آرمانی تاکتیکی و رفتاری را در ارتباط با دیگران درونی کرد؟ چطور می توان شرایطی را ایجاد کرد که فضا برای همکاری چند جانبه و داوطلبانه فراهم گردد (بحث بسیار اساسی که در فضای امنیت سازی منطقه ای مورد توجه سردار سلیمانی بود) بدین سبب این ائتلافی نبود که فقط مربوط به یک فضای جنگی یا نظامی باشد این ائتلاف مربوط به شرایطی بود که توانست عاطفه، حس امنیت متقابل، حس همکاری مشترک و حس ادغام این کشورها را بوجود آورد.
متقی افزود: به اعتقاد من فاطمیون پیشقراول این مساله بودند و برای افغانی ها در ایران آزادی عمل در ارتباط با حضور وجود داشت حتی تسهیلاتی هم فراهم و مشارکت به وجود آمد و حتی قانون تغییر کرد؛ ایران اولین کشور در خاورمیانه بود که بر طبق وصلت زن تابع یک کشور با یک تابعیت بیرونی توانست یک نوع حق تابعیت اعطا کند این مسأله نشان میدهد این وضعیت فضایی را ایجاد کرد که موجب تغییر در قالب های قانونی کشور شد از کودکان افغانی در مدارس ثبت نام شد و به دانشجویان افغانستانی بورس تحصیلی تعلق گرفت.
وی با اشاره به اینکه این ائتلاف، ائتلاف تاکتیکی و در محیط جنگی و ابزاری نبود، تصریح کرد: این ائتلاف مبتنی بر همبستگی ارگانیک درونی بود که احساس می کردند با یک تهدید مشترک مقابله کنند که بدین ترتیب ارتش چند ملیتی شکل گرفت که از آزادی عمل برخوردار بود و توانست قابلیت های لازم را در منطقه بوجود آورد.
این استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه حس امنیت آرامش را به دنبال دارد، اضافه کرد: سردار سلیمانی توانست بوسیله ائتلاف سازی شکل جدیدی از همبستگی و ائتلاف را بوجود آورد.
در ادامه این جلسه علمی «صادق زیباکلام» استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در ارتباط تلفنی اظهار داشت: موضوع برنامه این حس را القا می کند که سردار سلیمانی سمبل مقاومت و بقیه افراد با اندیشه متفاوت مقابل ایشان هستند.
وی مسأله اصلی را در پاسخگو بودن یک نظام برشمرد و اضافه کرد: این پاسخگویی باید در همه عرصه ها همچون سیاست داخلی و خارجی باشد.
این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، اظهار داشت: الان فرض بر این است که همه اقدامات سردار سلیمانی و سپاه درست بوده است و برای آنها هاله قداست به وجود آمده است و هیچ گاه نگاه جدی و نقادانه به عملکرد آنها وجود نداشته است اما واقع مطلب این است که درباب موضوع سوریه مردم سوریه باید قضاوت کنند. حداقل در ۱۰ سال قبل که بهار عربی بود، کشور برای دموکراسی قیام کردند و داعش از آن بهره برداری سیاسی کرد.
زیباکلام با اعتقاد به اینکه با مقدس دانستن این اشخاص دیگر کسی جرأت انتقاد از آنها را پیدا نمی کند، افزود: ۸ سال جنگ ایران و عراق هم قداست پیدا کرده است اما با گذشت بیش از ۳۰ سال همیشه پرسشهایی مطرح است و آن اینکه آیا بعد از فتح خرمشهر باید جنگ ادامه می یافت؟!
وی اضافه کرد: روز گذشته اسرائیل آماری را منتشر نمود که طی یکسال گذشته ۵۰ بار به سوریه حمله شده است (هفته ای یکبار). سردار سلیمانی گفته بود سیاست راهبردی عمق راهبردی است یعنی بجای منتظر ماندن باید به عمق مرزهای اسرائیل رفت آیا با این سیاست حملات کاهش یافت؟ و یا فشار اسرائیل کمتر شد؟ یا آنکه الان اسرائیل به مرزهای شمالی و آذربایجان و جنوب خلیج فارس و … وارد شده است.
«محمد مهدی شریعتمدار» رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سخنان زیباکلام اظهار داشت: کسی مدعی نیست که برای نیروی سپاه و قدس هاله قداست به وجود آمده است اما واقعیت این است نیروی قدس توانسته قدرت بازدارندگی در مقابل تهدیدات جهانی بوجود آورد و حضور جهانی داشته باشد و شاهد دستاوردهای این حضور باشیم.
وی با انتقاد از اینکه متأسفانه برای موضوعات احکام کلی صادر می شود، اضافه کرد: این نوع نگاه و رویکرد به مسائل راهگشا نیست.
رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه حضور ایران در جبهه مقاومت و نقش سردار سلیمانی را نباید به حضور در سوریه یا نوع نگاه به نظام سوریه تقلیل دهیم، در ادامه تصریح کرد: بحث این است که ایران توانست قدرت بازدارندگی برای ایستادگی در مقابل تهدیدات محتمل بوجود آورد و توان دفاعی نظامی را افزایش و این قدرت را به منطقه گسترش دهد.
شریعتمدار ضمن اشاره به تشکیل محور مقاومت و در ادامه با انتقاد از وارد شدن به موضوع اینکه دولت بشار اسد سرکوبگر است یا خیر اضافه کرد: در نوع نگاه و بیان مسأله گرفتار اختلاف نظر جدی هستیم بحث اصلی ایجاد قدرت بازدارندگی در مقابل تهدیدات و افزایش امنیت منطقه و نیروهای استقلال خواه است.
وی با این پرسش که آیا بشار اسد تنها نظام حاکم در منطقه است که از آن بعنوان سرکوبگر یاد می شود؟ اظهار داشت: بشار اسد بیشترین اصلاحات را انجام داد البته نباید هر دولتی نقاط مثبت و منفی دارد اما در اینجا اصلاً مسأله ما بشار اسد نیست مسأله اصلی رویارویی در این منطقه بین محور مقاومت و استکبار جهانی و رژیم صهیونیستی است.
این رایزن سابق فرهنگی در ادامه سخنان خود اضافه کرد: اشاره شد به حملات رژیم صهیونیستی به سوریه در سال ۲۰۲۰ و اینکه به مرزهای ما نزدیک شدند رژیم صهیونیستی که زمانی مرزهای خودرا از نیل تا فرات و بیشتر می دانست الان در جستجوی امنیت مرزهای خود است و تلاش خودرا برای آنکه رژیم یهود خالص بوجود آورد و از ساکنان عرب مناطق اشغالی در سال ۱۹۴۸ رهایی یابد دست برداشته است.
شریعتمدار درباره نرمال سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل اظهار داشت: این روند از گذشته هم بوده اما امروز آشکار شده است اما امروز جمهوری اسلامی ایران و جبهه مقاومت توانسته دستاورد امنیت حتی در داخل سرزمین های اشغالی را داشته باشد امروز اشراف اطلاعاتی امنیتی جمهوری اسلامی ایران بلکه مقاومت اسلامی لبنان و حزب ا… به داخل سرزمین های اشغالی و نیز اشراف نیروها و جنبش های آزادی بخش فلسطین نظیر حماس و جهاد و دیگر توانمندی آنها در انجام کنشهای نظامی و سیاسی در داخل سرزمین های اشغالی بر کسی پوشیده نیست برای نخستین بار در تاریخ مبارزات اعراب و اسرائیل ۵ جنگ را شاهد بودیم که شاهد پیروزی مقاومت اسلامی بودیم.
وی با اشاره به اینکه نگاه رژیم صهیونیستی و آمریکا شکست ۳ ارتش عراق سوریه و مصر بود، اضافه کرد: چون این ۳ ارتش می توانست روزی در مقابل آنها قرار گیرند و نباید نادیده گرفت در این شرایط در ایام اخیر شاهد مانور مشترک همه نیروهای فلسطینی در داخل سرزمین های اشغالی و نوار غزه بودیم.
شریعتمدار این رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه روند استقلال از استعمار در منطقه از دهه ۷۰ آغاز و ادامه یافت و از آن پس شاهد استقلال به تمام معنا در خیلی از کشورهای منطقه نبودیم، اظهار داشت: در آن زمان جهان به دو قطب شرق و غرب تقسیم شد و حتی جنبش عدم تعهد را نتوانستیم به آن شکل به منصه ظهور برسانیم.
وی با اشاره به اینکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی روند جدیدی از رویارویی میان قدرتهای استکباری جهان با جنبش استقلال خواهی در منطقه صورت گرفت، در ادامه تصریح کرد: استقلال خواهی از گفتارهایی بود که انقلاب اسلامی ایران آنرا بیان نمود.
این رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه نظریات مختلفی طی سال های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی درباره صدور انقلاب مطرح گردیده است، افزود: بحث استقلال خواهی گفتمان وحدت اسلامی، گفتمان پشتیبانی از مستضعفین و مسائل عادلانه جهان در رویارویی با استکبار، گفتمان پشتیبانی از فلسطین و آزادی سرزمین فلسطین همچون این نظریات است.
دکتر شریعتمدار در ادامه اضافه کرد: این مساله نه برمبنای روند حاکم بر جهان امروز بلکه برمبنای آزادی سرزمین فلسطین از نهر تا بحر و برقراری دولت فلسطین مبتنی بر آرای حاکمان اصلی فلسطین بود که سبب شد در ۱ تا ۲ دهه اخیر شاهد رویارویی تمام عیار میان دو پروژه استکباری و صهیونیستی و پروژه مقاومت و تشکیل جبهه مقاومت به رهبری جمهوری اسلامی ایران باشیم.
وی اضافه کرد: چه موافق و چه مخالف روند مقاومت باشیم امروز ایجاد جبهه و محور مقاومت در منطقه واقعیتی انکارناپذیر است که با رویارویی خود با جبهه استکبار دستاوردهای زیادی را به دنبال داشته است که دست کم اجازه نداد جبهه مقابل به اهداف خود برسد.
این رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از اهداف جبهه مقابل را ایجاد تفرقه در جهان اسلام و در منطقه و راه اندازی جنگ های نیابتی دانست و اظهار داشت: پشتیبانی از گروه های تکفیری و تروریستی از دیگر اهداف آنان است.
شریعتمدار با اشاره به اینکه در جریان این مقاومت از زمانی که سردار، فرماندهی عملیاتی و تمام عیار جبهه را برعهده گرفت شاهد افزایش درگیری ها در منطقه با میزان خسارات فراوان بودیم، اظهار داشت: اما دستاوردهای سترگی هم داشت که مانع تحقق اهداف مقابل شده بود. جریان مقاومت فارغ از اینکه ما آنرا قبول داشته باشیم یا خیر توانست با موفقیت بسیار عمل کند.
وی افزود: این موفقیت ها حتی شامل تغییر در معادلات منطقه بوده است قدرت بازدارندگی که ایران توانست هم با افزایش توان دفاعی و نظامی خود و هم با تشکیل جبهه مقاومت در منطقه بوجود آورد که عملاً مانع مهمی بود در مقابل تکرار تلاش هایی که در گذشته صورت گرفته است.
این رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: بدین جهت شما حساسیت های طرف مقابل را در مقابل پروژه موشکی جمهوری اسلامی ایران توان نظامی و دفاعی ایران می بینید اما دیگر امروز شاهد تکرار حوادثی چون حملات موشکی به شهرهای ایران و حملات شیمیایی که حتی بعضاً شهروندان عراقی را هم درگیر می کرد در جنگ میان ایران و عراق نیستیم چون امروز برای توان دفاعی موشکی و قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران حساب های جدی باز شده است.
شریعتمدار تصریح کرد: قسمتی از این توان بازدارندگی در داخل و با پیشرفت های نظامی و دفاعی است و قسمتی از آن ناشی از تشکیل جبهه مقاومت و حضور نیروی مقاومت از تهران تا قدس و حتی یمن است همیشه تلاش شد تا نیروهای مقاومت تا آنجا که ممکنست بتوانند در قسمتی از زمینه ها به خودکفایی برسند.
وی با اشاره به اینکه قدرت بازدارندگی تنها در توان دفاعی ایران نیست بلکه در امکانات نظامی بازدارنده ای است که نیروهای مقاومت توانسته اند بدست بیاورند، اضافه کرد: این پرسش مطرح می شود که اولاً چه عواملی موجب شد که جریان و جبهه مقاومت در دنیای پر آشوب امروزی در منطقه ای که پر از تنش نظامی است در زمانه ای که آمریکا بعد از فروپاشی شوروی و اختتام جنگ سرد در جهت تحمیل هژمونی یگانه و تک قطبی در جهان بود و با وجود رژیم صهیونیستی در منطقه بود مانع از ایجاد یک همگرایی در جهان اسلام و در منطقه بشود و به ادامه سلطه و هژمونی خود ادامه دهد؟
این رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران همین طور تصریح کرد: چگونه است و چه عواملی موجب شد که جریان مقاومت بعنوان مانع جدی بر سر راه آنها باشد؟.
شریعتمدار اشاره کرد: درباره ارتباط جریان مقاومت با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران که بعضی از جریانات و قسمتی از افکار عمومی به اشکال مختلف مطرح می کنند باید گفت در هر حال در مجموعه سیاستهای یک کشور مناسبات منطقه ای و بین المللی همکاری ها و نزاع ها و حتی مخاصماتی وجود دارد در این جهت علاوه بر ارزشهایی که انقلاب اسلامی منادی آن بوده است موضوعاتی هم در قالب متون قانونی ما و قانون اساسی ما منعکس شده است و آن دفاع از مسائل عادلانه منطقه و جهان و دفاع از مستضعفین و فلسطین است.
وی از خاصیت های سردار سلیمانی را محدود نبودن ارتباطاتش در موضوعات نظامی دانست و اظهار داشت: ایشان در حوزه سیاسی و بلکه فراتر در عرصه رسانه و مسائل اجتماعی حضوری جدی داشتند وی در عراق با همه سیاسیون ارتباط داشت بجز تعداد محدود چون بقایای حزب بعث و نیروهای تکفیری و تروریستی. اما با همه مسلمانان شامل شیعه و سنی، عرب کرد مخالف و موافق حتی نیروهای سیاسی مخالف ارتباط داشت.
این رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران افزود: اما از آن طرف در لبنان ارتباطات وی فقط به جبهه مقاومت و حزب ا… محدود می شد سردار سلیمانی در سوریه با یک نظام متمرکز توتالیتری روبرو بود که در آن مجموعه و طیفی از نیروهای دشمن وجود داشتند و همکاری با دولت سوریه به مفهوم همکاری با دولت حزب حاکم، ارتش، نیروی نظامی سازمانهای امنیتی رسانه ای و مردم طرفدار نظام بود اما الگوی ارتباط سردار سلیمانی با ۲ کشور عراق و لبنان متفاوت بود.
شریعتمدار با اشاره به اینکه در لبنان شاهد اقتدار مقاومت و اثرگذاری آن در عرصه سیاسی هستیم، اضافه کرد: بدین جهت دلیلی نداشت سردار سلیمانی وارد جزئیات در رابطه با جناح های سیاسی در لبنان شود.
وی افزود: سردار سلیمانی هر جایی که ضرورتی احساس می کرد وارد می شد تا مکمل مجموعه اقدامات و فعالیت ها در جهت تقویت جبهه مقاومت باشد مجموعه خاصیت های سردار سلیمانی موجب شد ایشان نه فقط در ایران بلکه در منطقه بعنوان چهره شناخته شده مقاومت مطرح باشد و از نمادهای اصلی ایجاد قدرت بازدارندگی بود.
این رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ضمن اشاره به نقش سردار سلیمانی در کشورهای منطقه نظیر ترکیه در ادامه اظهار داشت: نقش ایشان نه فقط در حوزه میدانی بلکه در سایر حوزه ها و نه در جریان مقاومت بلکه در خارج از جبهه مقاومت در جاهای مورد نیاز و نه در سطوح فرماندهی بلکه حتی در لایه های اجتماعی ملموس بود.
شریعتمدار با اشاره به اینکه از سردار سلیمانی بعنوان قهرمان جهانی مبارزه با تروریسم ظلم و استکبار در جهت برقراری عدالت و صلح یاد می شود، در ادامه تصریح کرد: توجه ایشان علاوه بر مسائل اجتماعی به امور فرهنگی رسانه ای و حتی عاطفی هم بود.
به گفته وی، توجه به اقشار مختلف، متخصصان، دانشگاهیان، علمای دینی، شعرا و ادبا از خاصیت های ایشان بود و در قالب اجلاس های بیداری اسلامی شاهد برگزاری این اجلاس ها برای اقشار مختلف و متخصصان بودیم.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب