معاون پژوهشگاه سرطان معتمد جهاد دانشگاهی در گفت وگو با بلك بلاگ اعلام كرد
انجام ژن درمانی سرطان پستان برای اولین بار در کشور
بلک بلاگ: معاون پژوهش و آموزش پژوهشگاه سرطان معتمد جهاد دانشگاهی از گسترش کارهای فناورانه این مجموعه در حوزه های تشخیص و درمان سرطان با تاکید بر هوش مصنوعی، فناوری های ژن درمانی و راه اندازی کلینیک مجازی آگاهی داد.
دکتر آسیه الفت بخش، معاون پژوهش و آموزش پژوهشگاه سرطان معتمد جهاد دانشگاهی در گفت و گو با ایسنا، ضمن اشاره به مسیر تشکیل و توسعه این پژوهشگاه اظهار داشت: پژوهشگاه سرطان معتمد در ابتدا بصورت یک کلینیک فعالیت خویش را شروع کرد که در آن گروهی از متخصصان و فوق تخصص ها خدمات درمانی تخصصی به بیماران ارایه می دادند. در کنار این فعالیت، یک گروه پژوهشی هم داده ها و اطلاعات بیماران را جمع آوری، تحلیل و نتایج آنرا در قالب مقالات و گزارش ها منتشر می کرد.
وی ادامه داد: کم کم این گروه پژوهشی به "مرکز تحقیقات بیماریهای پستان" تبدیل شد و با گسترش گروههای پژوهشی و افزایش حجم فعالیتها، به "پژوهشکده سرطان معتمد" ارتقا یافت. اکنون هم با تجمیع ۹ گروه پژوهشی در قالب سه پژوهشکده، این مجموعه به پژوهشگاه ملی سرطان تبدیل وضعیت داده است.
فعالیت های پژوهشگاه از درمان تا فناوری
الفت بخش ضمن اشاره به گستره فعالیتهای این پژوهشگاه اظهار داشت: خدمات ما از حوزه بالینی و تخصصی شروع می شود و تا پژوهش های پایه، مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی و در نهایت توسعه تکنولوژی های جدید ادامه خواهد یافت. این فناوری ها شامل کیت های تشخیصی، درمانی و هم روش های نوآورانه ای مانند ژن درمانی و سلول درمانی است که اکنون در مرحله کارآزمایی های بالینی قرار دارند.
توسعه هوش مصنوعی در تشخیص سرطان
وی با تاکید بر رویکرد فناورانه پژوهشگاه امسال اظهار داشت: در حوزه هوش مصنوعی سال جاری تمرکز بیشتری داشته ایم. نرم افزارهای کمک تشخیصی در حوزه تصویربرداری شامل سونوگرافی و ماموگرافی و هم نرم افزارهایی برای پاتولوژیست ها درحال توسعه هستند تا دقت تصمیم گیری در تشخیص سرطان افزایش یابد.
راه اندازی کلینیک مجازی سرطان
الفت بخش افزود: درحال راه اندازی کلینیک مجازی یا تله مدیسین اختصاصی برای پژوهشکده سرطان هستیم. این پروژه بتازگی شروع شده و تلاش می نماییم تا پایان سال جاری یا اوایل سال آینده به بهره برداری برسد.
پیشرفت در درمان های نوین و کارآزمایی های بالینی
معاون پژوهش و آموزش پژوهشگاه سرطان معتمد درباب درمان های جدید هم توضیح داد: هم اکنون، کارآزمایی بالینی در ارتباط با ویروس آدنووی تغییرشکل یافته با عنوان طرح اُنوکورین در حال انجام می باشد. این ویروس مهندسی ژنتیک شده برای درمان سرطان های توپور همچون سرطان پستان به کار می رود و در فازهای دوم و سوم کارآزمایی بالینی، ایمنی و اثربخشی آن در بیماران حائز شرایط بررسی می شود.
تولید کیت های تشخیصی داخلی
ایشان در ادامه اظهار داشت: کیت "اندوپریدیکیت" برای تشخیص نیاز بیماران به شیمی درمانی مجوز دریافت کرده و در پژوهشگاه درحال استفاده است. همین طور کیت تشخیص سلول های در گردش سرطانی (CTC) مراحل نهائی گرفتن مجوز از اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت را می گذراند. این کیت برای اولین بار در کشور ساخته شده و بعد از گرفتن مجوز، قابلیت استفاده بالینی و تجاری سازی در لابراتوار ها را خواهد داشت.
پروژه ملی ارزیابی خطر چندژنی سرطان پستان
الفت بخش از اجرای یک طرح ملی دیگر هم آگاهی داد و اظهار داشت: پروژه "Polygenic Risk Assessment" یا ارزیابی نمره خطر چندژنی با همکاری بنیاد ملی علم ایران (نیماد) در حال انجام می باشد. در این طرح، ریسک مبتلاشدن در بیمارانی که سابقه خانوادگی مثبت دارند؛ اما فاقد ژن جهش یافته شناخته شده هستند، مورد بررسی قرار می گیرد.
وی ادامه داد: نتیجه این پروژه رسیدن به یک سیستم امتیازبندی یا اسکور است که می تواند در آینده برای تعیین فواصل غربالگری بیماران به کار رود و شاید در مواردی حتی جایگزین تعدادی از روش های فعلی غربالگری شود.
ژن درمانی سرطان پستان برای اولین بار در کشور صورت می گیرد.
معاون پژوهش و آموزش پژوهشگاه سرطان معتمد جهاد دانشگاهی ضمن اشاره به پیشرفت های علمی این پژوهشگاه امسال اظهار داشت: ژن درمانی سرطان پستان برای اولین بار در کشور در حال انجام می باشد و کیت های تشخیصی داخلی هم به مرحله بهره برداری رسیده اند.
دستاوردهای فناورانه در تشخیص و درمان سرطان پستان
دکتر الفت بخش با اعلان اینکه درمان سرطان در ایران از نظر استاندارد، هم تراز کشورهای پیشرفته است، اظهار داشت: ژن درمانی سرطان پستان با بهره گیری از ویروس آدنو یا همان "آنکورین" همچون پروژه های شاخص ماست که برای اولین بار در کشور وارد فاز کارآزمایی بالینی شده است. همین طور کیت تشخیصی "اندوپِرَدیکس" برای تعیین نیاز به شیمی درمانی، به عنوان اولین نمونه داخلی در کشور راه اندازی شده است؛ در صورتیکه سایر کیت های مورد استفاده در این عرصه همگی وارداتی و وابسته به منابع خارجی هستند.
وی ضمن اشاره به فعالیتهای فناورانه در حوزه فناوری های نو اظهار داشت: در حوزه هوش مصنوعی سال جاری بیشتر ورود کردیم و چند پروژه درحال اجرا داریم. این پروژه ها شامل توسعه نرم افزارهای کمک تشخیصی برای رادیولوژیست ها و پاتولوژیست هاست که می تواند به تصمیم گیری دقیق تر پزشکان کمک نماید. البته این طرح ها هنوز در مرحله پژوهشی هستند و نتایج آنها برای انتشار نهائی آماده نشده است.
الفت بخش اضافه کرد: پروژه ملی نمره خطر چندژنی (Polygenic Risk Score) هم بازهم در دست انجام است. اگر این پروژه به نتیجه برسد، نرم افزاری در اختیار پزشکان متخصص قرار می گیرد که می تواند بیماران در معرض خطر بالاتر را شناسایی و فواصل غربالگری را برای هر فرد بصورت اختصاصی تنظیم کند.
اهمیت تشخیص سریع در درمان سرطان پستان
این مقام مسئول ضمن اشاره به تأثیر زمان تشخیص در روند درمان اظهار داشت: نمی توان زمان دقیقی برای درمان همه بیماران تعیین کرد، برای اینکه هر بیمار در مرحله متفاوتی از بیماری رجوع می کند. در عین حال، آمارها نشان میدهد بقای پنج ساله بیماران سرطان پستان در کشور حدود ۷۰ درصد است، اما این عدد بطورکامل به مرحله رجوع بستگی دارد.
وی افزود: اگر بیمار در مرحله صفر رجوع کند، احتمال بهبودی کامل به ۱۰۰ درصد می رسد؛ اما در مرحله چهار، شانس درمان بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاسته می شود. به عنوان نمونه، بیماری که با توده ای حدود یک سانتی متر و بدون درگیری غدد لنفاوی رجوع کند، بالاتر از ۹۵ درصد احتمال بهبودی کامل دارد، در صورتیکه اگر توده بزرگ تر شود یا غدد لنفاوی درگیر شوند، شانس بهبودی به حدود ۹۰ درصد کاهش پیدا می کند.
الفت بخش تاکید کرد: تشخیص سریع کلید اصلی موفقیت در درمان است. خوشبختانه درمان های سرطان پستان در کشور ما از نظر کیفیت و استاندارد، هیچ فاصله ای با کشورهای پیشرفته ندارد.
عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز سرطان پستان
وی درباره ی فاکتورهای مؤثر در بروز این بیماری اظهار داشت: در مجموع سرطان ها تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی هستند. در مورد سرطان سینه، حدود ۱۵ درصد موارد منشأ ژنتیکی دارند؛ یعنی فرد ژن مبتلاشدن را از پدر یا مادر به ارث می برد. در این موارد، فرد نقشی در ایجاد بیماری ندارد و اگر ژن معیوب وجود داشته باشد، احتمال مبتلاشدن در طول عمر تا ۸۵ درصد افزایش خواهد یافت.
الفت بخش افزود: در چنین شرایطی، انجام تست ژنتیک و در صورت مثبت بودن نتیجه، اجرای اقدامات پیشگیرانه سفارش می شود. اما در دیگر موارد، عوامل هورمونی و محیطی نقش مهمی دارند. عواملی مانند زمان نخستین قاعدگی، سن یائسگی، سن نخستین حاملگی یا عدم بارداری، و هم شیردهی یا عدم آن، همگی در احتمال مبتلاشدن مؤثرند؛ بگونه ای که شیردهی احتمال مبتلاشدن را می کاهد.
نقش سبک زندگی و چاقی در افزایش ریسک ابتلا
این پژوهشگر حوزه سرطان ضمن اشاره به نقش سبک زندگی اضافه کرد: چاقی، بخصوص بعد از یائسگی، از عاملهای مهم خطر است، برای اینکه هورمون استروژن در بافت چربی تجمع می یابد. بنابراین، نوع تغذیه، فعالیت بدنی منظم و پرهیز از چاقی در پایین آوردن خطر مبتلاشدن بسیار مؤثر است.
ایشان در ادامه اظهار داشت: سیگار کشیدن و مصرف الکل هم از عواملی هستند که در بعضی مطالعات ارتباط آنها با بروز سرطان پستان گزارش شده است. در مجموع، تغییر سبک زندگی به سوی تغذیه سالم، فعالیت فیزیکی منظم و کنترل وزن، نقش مهمی در جلوگیری از سرطان پستان دارد.
به قول وی؛ تشخیص سریع و پایبندی به سبک زندگی سالم، مؤثرترین راه های جلوگیری از سرطان پستان هستند.
هیچ ارتباط علمی میان امواج الکترومغناطیس و بروز سرطان پستان اثبات نشده است
معاون پژوهش و آموزش پژوهشگاه سرطان معتمد جهاد دانشگاهی با رد شایعات در رابطه با نقش امواج موبایل، MRI یا تکنولوژیهای جدید در بروز سرطان پستان اظهار داشت: تابحال هیچ مطالعه علمی، ارتباط مستقیمی میان امواج رادیویی، تلفن همراه یا فناوری های نو مانند فایوجی با بروز سرطان سطان در انسان اثبات نکرده است.
امواج مغناطیسی MRI سرطان زا نیستند
دکتر الفت بخش توضیح داد: ما فقط می توانیم درباره ی عواملی صحبت نماییم که مستند و مبتنی بر پژوهش علمی باشند. تابحال هیچ پژوهش معتبری نشان نداده که امواج موبایل، امواج رادیویی یا سایر امواج محیطی سبب سرطان پستان می شوند. شاید در آینده چنین ارتباطی اثبات شود، اما تا امروز چنین شواهدی وجود ندارد.
وی ادامه داد: در مورد MRI، این شیوه اصلاً از اشعه استفاده نمی کند بلکه مبتنی بر امواج مغناطیسی است و به هیچ عنوان سرطان زا نیست. در مقابل، ماموگرافی با اشعه کار می کند، اما میزان اشعه آن آن قدر ناچیز است که هیچ خطری برای بیماران ندارد. بدین سبب بانوان نباید از انجام ماموگرافی به علت ترس از اشعه اجتناب کنند.
الفت بخش با تاکید بر اهمیت دقت علمی تصریح کرد: تنها موردی که احتمال افزایش ریسک سرطان پستان در آن مشاهده شده، در ارتباط با اشخاصی است که در گذشته قفسه سینه شان به علت درمان بیماری هایی مانند سرطان غدد لنفاوی، تحت پرتودرمانی با دُز بالا قرار گرفته است. به این بیماران سفارش می شود پیگیری های دوره ای خویش را در فواصل کوتاه تر انجام دهند.
ایشان در ادامه اظهار داشت: در مورد عواملی مانند استفاده از دئودورانت ها یا داشتن پروتز سینه هم تابحال هیچ ارتباط علمی ثابت شده ای با افزایش احتمال مبتلاشدن به سرطان پستان وجود ندارد. ما فقط بر پایه داده های علمی می توانیم اظهار نظر نماییم، نه برمبنای شایعات یا فرضیات غیرمستدل.
خدمات پژوهشگاه سرطان معتمد هم تراز مراکز درمانی پیشرفته دنیاست
معاون پژوهش و آموزش پژوهشگاه سرطان معتمد در ادامه ضمن اشاره به کیفیت خدمات درمانی این مرکز اظهار داشت: در پژوهشگاه سرطان معتمد، تمامی خدمات درمانی و تشخیصی در رابطه با سرطان پستان در داخل کشور صورت می گیرد و هیچ بیماری برای درمان به خارج از کشور ارجاع داده نمی گردد. حتی تعدادی از بیماران ایرانی مقیم خارج از کشور برای دریافت خدمات درمانی باکیفیت و هزینه مناسب تر به ایران و بخصوص به مرکز ما رجوع می کنند.
وی ادامه داد: از نظر معیارهای تشخیص و درمان، هیچ فاصله ای میان خدمات ما و مراکز معتبر دنیا وجود ندارد. تمام اقدامات برمبنای آخرین پروتکلهای بین المللی صورت می گیرد. یکی از نقاط قوت پژوهشگاه معتمد ارایه خدمات بصورت یک بسته کامل (Package) است؛ به این معنا که بیمار می تواند تمامی مراحل تشخیص، نمونه برداری، جراحی و پاتولوژی را در یک مرکز انجام دهد.
الفت بخش توضیح داد: تنها بخشی که اکنون در مجموعه ما وجود ندارد، بخش رادیوتراپی است که فعلا در دیگر مراکز همکار در کشور صورت می گیرد. در عین حال، در صورت فراهم شدن فضای فیزیکی مناسب برای توسعه بخش درمانی پژوهشگاه، این خدمت هم بزودی به مجموعه افزوده خواهد شد و چرخه درمان بیماران کامل می شود.
پرداخت به ابعاد مختلف کیفیت زندگی بیماران دچار سرطان پستان
معاون پژوهش و آموزش پژوهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی ضمن اشاره به فعالیتهای پژوهشی این مرکز در کنار خدمات بالینی اظهار داشت: در پژوهشکده سرطان معتمد، علاوه بر ارایه خدمات درمانی و بالینی، گروهی با عنوان "پژوهش کیفیت زندگی" فعالیت می کند که هدف آن، بررسی و بهبود ابعاد مختلف کیفیت زندگی بیماران سرطانی، بخصوص مبتلایان به سرطان پستان است.
تمرکز بر تغذیه، روان شناسی و مسایل خانوادگی بیماران
وی با اعلان اینکه توجه به وضعیت روانی و اجتماعی بیماران، بخشی جدایی ناپذیر از روند درمان است، اضافه کرد: این گروه پژوهشی به مطالبی همچون تغذیه، روان شناسی، روابط خانوادگی، مسایل جنسی و سایر جنبه های مؤثر بر کیفیت زندگی بیماران می پردازد تا بتواند تصویری جامع از نیازهای واقعی بیماران عرضه نماید و مسیر بهبود آنان را تسهیل نماید.
رویکرد جامع پژوهشکده در درمان سرطان
الفت بخش با تاکید بر این که سلامت بیماران تنها به درمان فیزیکی محدود نمی گردد، تصریح کرد: هدف ما در پژوهشکده، ارتقاء کیفیت زندگی بیماران در همه ابعاد است. درمان مؤثر تنها زمانی محقق می شود که به نیازهای روانی، اجتماعی و خانوادگی بیماران هم توجه گردد.
آموزش تخصصی و عمومی برای ارتقاء آگاهی جامعه
این مقام مسئول درباره ی برنامه های آموزشی پژوهشگاه هم اظهار داشت: آموزش یکی از ارکان اصلی فعالیت ماست و در سطوح مختلف انجام می شود. بخشی از آموزش ها عمومی است که به طور معمول در قالب برنامه های اطلاع رسانی همگانی، بخصوص در ماه اکتبر(۹ مهر تا ۹ آبان) (ماه آگاهی از سرطان پستان)، در سطح پارک ها، مراکز بهداشت یا مراکز شهری ارایه می شود.
وی ادامه داد: در سطح تخصصی هم برنامه های آموزش مداوم برای پزشکان و ماماها برگزار می نماییم که در سامانه رسمی آموزش مداوم وزارت بهداشت ثبت شده و دارای امتیاز است. علاوه بر آن، کارگاه های تخصصی در رابطه با آزمایشگاه، روش های درمانی و جراحی هم در اتاق عمل یا محیط های آزمایشگاهی برگزار می گردند.
الفت بخش در ادامه اظهار داشت: دانشجویان دانشگاه های مختلف کشور، همچون دانشگاه علم و فرهنگ، برای گذراندن دوره های کارآموزی و کارورزی به پژوهشگاه رجوع می کنند. این ارتباط آموزشی سبب می شود تجربه های بالینی و پژوهشی پژوهشگاه به نسل جوان منتقل شود و چرخه دانش و عمل در حوزه سرطان کامل تر گردد.
افزایش روند مبتلاشدن به سرطان پستان در ایران و جهان
معاون پژوهش و آموزش پژوهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی ضمن اشاره به وضعیت مبتلاشدن به سرطان پستان در ایران و جهان، اظهار داشت: به صورت معمول، آمار مبتلاشدن به سرطان برمبنای تعداد مبتلایان در هر ۱۰۰ هزار نفر گزارش می شود. در کشورهایی مانند فرانسه، ایتالیا و آمریکا، میزان بروز سرطان پستان حدود ۹۰ تا ۱۰۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار زن است؛ در صورتیکه این رقم در ایران حدود ۳۵ تا ۴۰ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر است. بدین سبب میتوان اظهار داشت که میزان مبتلاشدن در کشور ما حدود یک سوم کشورهای توسعه یافته است.
وی با تاکید بر این که میزان بروز سرطان پستان در ایران در رده متوسط رو به پایین قرار دارد، اضافه کرد: البته باید توجه داشت که در بعضی کشورها مانند افغانستان، آمار پایین تر است که این مورد ممکنست به علت ضعف در نظام گزارش دهی باشد. بطور کلی، روند مبتلاشدن در سطح جهان رو به افزایش است و در ایران هم این روند صعودی است. پیشبینی می شود تا سال ۲۰۳۰ میزان بروز سرطان پستان حداقل بین ۱.۵ تا ۱.۹ برابر افزایش یابد.
الفت بخش به عنوان جراح و متخصص سرطان سینه، افزود: به زنان ایرانی سفارش می کنم آگاهی خویش را نسبت به بیماری سرطان پستان بالا برند. خوشبختانه منابع اطلاع رسانی بسیار زیاد شده، اما ضروری است اطلاعات را از منابع معتبر و علمی دریافت نمایند. همین طور باید نسبت به بافت پستان خود شناخت داشته باشند، علایم هشداردهنده را یاد بگیرند و معاینات دوره ای را جدی بگیرند تا در صورت بروز مشکل، بیماری در مراحل ابتدایی شناسایی و درمان گردد.
او در آخر درباره ی چشم انداز پژوهشگاه معتمد هم اظهار داشت: آینده این پژوهشگاه را بسیار روشن می بینم. اعضای هیأت علمی جوان و متخصص در رشته های مختلف همچون پزشکی بالینی، مهندسی پزشکی، بیولوژی و بیوتکنولوژی دارویی گرد هم آمده اند تا پلی میان دانش، صنعت و جامعه ایجاد کنند. هدف ما اینست که نیازهای واقعی جامعه در حوزه سلامت و سرطان را شناسایی و تا حد امکان برطرف نماییم. امیدوار هستم پژوهشکده بتواند در آینده ای نزدیک نقش مؤثرتری در ارتقاء سلامت جامعه ایفا کند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب