چاپ کتابی برای درک معنای پارسی بودن
بلک بلاگ: نویسنده کتاب خودهای فارسی خو می گوید پارسی بودن به مفهوم قرار گرفتن در شبکه ای از روابط با مردمانی بود که حال در گروههای متفاوتی دسته بندی می شوند.
به گزارش بلک بلاگ به نقل از مهر، «خودهای فارسی خو» نوشته مانا کیا بتازگی با ترجمه علیرضا عامری توسط نشر ثالث منتشر و راهی بازار نشر شده است.
این کتاب برای درک معنای پارسی بودن، خاصیت ای که بزرگ تر از ملیت و قومیت با تعریف امروزی نوشته شده که برای شناخت آن ناگزیر به بازبینی در داده های تاریخی در پهنه جغرافیایی گسترده ای هستیم.
زبان فارسی به عنوان یکی از مهم ترین زبان های سرزمین های اسلامی، همیشه توسط مسلمانان و همین طور غیرمسلمانان به کار گرفته شده است. خصوصاً در فاصله ی قرن های ۱۴ تا ۱۹ میلادی، فارسی در نواحی جنوبی و غربی آسیا نقش زبان قدرت، فرهنگ و آموزش را ایفا می کرد. در این دوران جابه جایی های پرشمار و مداوم افراد، متون، کردارها، و ایده ها، میان ساکنان این مناطق پیوند برقرار می کرد. این سیالیت نوعی فرهنگ مشترک پارسی خو (Persianate) به وجود آورده بود که از ایدئولوژی های امپراتوری های بزرگ گرفته تا داد و ستد روزمره ی بازرگانان را شامل می شد.
تعلق داشتن به جهان فارسی خو، مستلزم برخورداری از شیوه خاصی از ادراک بود؛ ادراکی که فرد با آن به دنیا نمی آمد، بلکه باید آنرا کسب می کرد. بدین جهت پارسی (Persian) بودن به مفهوم تعلق به یک جغرافیای مشخص نبود. پارسی بودن به مفهوم قرار گرفتن در شبکه ای از روابط با مردمانی بود که حال در گروههای متفاوتی دسته بندی می شوند. امروزه فهم این روابط کهن ممکن نیست، مگر با تاریخی کردن دریافت های مان از مفاهیمی همچون «خطه»، «خاستگاه» و «خود». با اینحال در راه این تاریخی کردن، زبان تحلیلی مدرن ما همچون مانعی در برابرمان قرار دارد؛ مانعی که مانا کیا در خودهای فارسی خو تلاش نموده بر آن غلبه کند.
مانا کیا نویسنده این کتاب، دانشیار دپارتمان مطالعات خاورمیانه، آسیای جنوبی و آفریقا در دانشگاه کلمبیا است. آثار پژوهشی او تاریخ فرهنگی، اجتماعی و اندیشه در آسیای مرکزی، غربی و جنوبی در دوران مدرن را در بر می گیرد. کیا می گوید اصلی ترین پرسشی که او را به نوشتن «خودهای پارسی خو» سوق داده این بود که اگر بتوانیم از فراسوی چارچوب های ناسیونالیستی و تقلیل گرایانه ی فعلی به گذشته بنگریم، چه تاریخ ها، جهان های معنایی، پیوندها و تقسیم بندی هایی را در مقابل خود می یابیم؟ او به خوبی آگاه است چنین پرسشی ممکنست ما را در خطر رمانتیزه کردن نوعی جهان شهرگرایی پیشامدرن قرار دهد؛ یعنی تصور پهنه ای یکپارچه که مرزهای ناسیونالیسم مدرن آنرا از هم جدا نکرده بود. با اینحال به اعتقاد او درک وجوه اشتراک میان بخش های بزرگی از آسیا، حتی برای رسیدن به فهمی حقیقتاً تاریخی از وجوه تمایز میان آنها ضرورت دارد.
آنچه مردمان سرزمین های مختلف را زیر عنوان پارسی کنار هم قرار می داد
کیا مدعی است پارسی کسی بود که از شکل مشخصی از آموزش مقدماتی برخوردار باشد؛ آموزشی که مواردی همچون شعر، حکومت داری، فلسفه، عرفان، یادنامه های تاریخی، داستان گویی، و ادبیات اخلاقی را در برمی گرفت. بوسیله چنین آموزشی بود که فرد، صرف نظر از موقعیت جغرافیایی اش، خود و جهان را می فهمید و در آن مشارکت می کرد. مجموعه ای از معانی، استعاره های ادبی، چارچوب های تفسیری و شیوه های بازنمایی که به گونه ای فشرده در متون فارسی جا گرفته بود بصورت شفاهی در قالب داستان ها و اشعار به دست مخاطبان گسترده تر نیز می رسید و میان آنها به گردش در می آمد. آن چه پارسیان بوسیله این اشعار و داستان ها می آموختند «ادب» بود؛ روش درست فهمیدن، سخن گفتن و عمل کردن که فرد باید آنها را متناسب با موقعیت به کار می بست.
بازه زمانی مورد بررسی کتاب، از سقوط صفویان در سال ۱۷۲۲ تا کنار گذاشته شدن کاربرد رسمی زبان فارسی در هندوستان توسط بریتانیایی ها در دهه ۱۸۳۰ را در بر می گیرد. نویسنده متونی همچون خودزندگی نامه ها، تذکره ها، سفرنامه ها، و کتب تاریخ، خاطرات، و شعر را که به طور معمول در ژانرهای متفاوتی دسته بندی می شوند تحت عنوان «متون یادنامه ای» (Commemorative texts) به بحث می گذارد. نویسندگان این متون که کیا آنان را در شروع کتاب با عنوان «شخصیت های نمایش» معرفی می کند، به سه نسل به هم پیوسته تعلق دارند؛ سه نسلی که از معاصرین صفویان تا مهاجران سالیان پرآشوب بعد از سقوط این سلسله را شامل می شوند.
این کتاب با ۴۳۲ صفحه و قیمت ۴۵۰ هزار تومان انتشار یافته است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب