پژوهش های جدید نشان داد
تلاشهای جهانی برای ساخت واکسن سالک
بلک بلاگ: لیشمانیوز یکی از بیماریهای انگلی قدیمی و خطرناک در جهان است که سالانه میلیونها نفر را تهدید می کند. پژوهش های جدید نشان می دهند تلاش ها برای ساخت واکسن های ایمن و مؤثر مقابل این بیماری همچنان با جدیت ادامه دارد.
به گزارش بلک بلاگ به نقل از ایسنا، لیشمانیوز همچون بیماری های عفونی ناشی از انگل است که گستردگی آن در نقاط مختلف جهان خصوصاً کشورهای درحال توسعه، آنرا به یک معضل بهداشتی مهم بدل کرده است. این بیماری در بالاتر از صد کشور گزارش شده و حدود ۳۵۰ میلیون نفر را در معرض مبتلا شدن قرار داده است. انتقال بیماری بوسیله نیش پشه خاکی به انسان صورت می گیرد و می تواند در قالب چند شکل متفاوت بروز کند: نوع احشایی یا همان «کالاآزار» که یکی از کشنده ترین انواع است، نوع پوستی که باعث زخم های دردناک می شود و نوع مخاطی که علاوه بر پوست، بافت های مخاطی را هم درگیر می کند. گستردگی جغرافیایی بیماری و تفاوت در شدت علایم، سبب شده که مواجهه با آن پیچیده و پرهزینه باشد.
بخش دیگری از اهمیت این بیماری در نادیده گرفته شدن آنست. لیشمانیوز خصوصاً در مناطق فقیر و کم برخوردار، به عنوان یک بیماری «فراموش شده» شناخته می شود، چونکه در اولویت برنامه های بهداشت جهانی قرار ندارد. در حالیکه نوع احشایی آن با مرگ ومیر بالا هم راه است، نبود یک واکسن مؤثر همچنان نقطه ضعف بزرگی در مبارزه با این بیماری است. روش های تشخیص هم خیلی پیچیده اند و احتیاج به ابزارهای پیشرفته دارند؛ از بررسی نمونه های بافتی و آزمایش های آنتی بادی گرفته تا روش های مولکولی نظیر واکنش زنجیره ای پلیمراز. همه این مسائل، لزوم تحقیقات تازه برای یافتن راهکارهای درمانی و پیشگیرانه مؤثر، همچون ساخت واکسن را دوچندان کرده است.
در این بین، افشین سمیعی و دو همکار او از مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان بهمراه گروه پژوهشی خود، مطالعه ای در حوزه روند توسعه واکسن های مواجهه با لیشمانیوز انجام داده اند. هدف آنها بررسی کوشش های علمی در عرصه واکسن سازی بوده که طی سالیان اخیر در نقاط مختلف جهان صورت گرفته است. این مطالعه، با مرور یافته های انتشار یافته در مقالات علمی معتبر، نگاهی تازه به چالش ها و امیدهای پیش روی ساخت واکسن برای این بیماری ارائه می کند.
روش کار این مطالعه بشکل مرور نظام مند بوده است. محققان، مقالات در رابطه با واکسن های لیشمانیوز را از پایگاه های علمی معتبر مانند PubMed، Web of Science و Scopus گردآوری کردند. سپس مقالاتی را انتخاب کردند که هم از نظر علمی کیفیت بالایی داشتند و هم در سالیان اخیر انتشار یافته بودند. تمرکز اصلی آنان روی بررسی جدیدترین نتایج آزمایش های بالینی و آزمایشگاهی بود تا بتوانند تصویری جامع از پیشرفت های اخیر در این مورد ترسیم کنند.
نتایج بررسی های فوق که در «فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی اردبیل» انتشار یافته اند، نشان دادند که چند واکسن مانند Leishmune، CaniLeish و Leish-Tec در مراحل مختلف کارآزمایی بالینی قرار دارند و به صورت ویژه برای کنترل بیماری در سگ ها مناسب شناخته شده اند. از آنجائیکه سگ ها یکی از منابع مهم انتقال انگل به انسان محسوب می شوند، استفاده از این واکسن ها می تواند چرخه انتقال را تا حد زیادی کم کند.
همینطور واکسن LeishChim که با استفاده از تکنولوژی های جدید مانند شبیه سازی کامپیوتری و طراحی مولکولی تولید شده، در آزمایش های حیوانی نتایج امیدوارکننده ای داشته است.
در کنار این دستاوردها، واکسن های زنده ضعیف شده هم مورد توجه قرار گرفته اند. برای مثال واکسن مبتنی بر جهش ژن «سنترین» معروف به LmCen-/- وارد مرحله اول کارآزمایی بالینی در انسان شده است. این مساله نشان میدهد که تحقیقات از سطح آزمایشگاهی فراتر رفته و وارد مرحله ای حساس برای آزمون ایمنی و اثربخشی در انسان ها شده اند.
بر این اساس، واکسن ها یکی از بهترین ابزارهای جلوگیری از بیماری های عفونی هستند و در مورد لیشمانیوز هم می توانند نقش تعیین کننده ای داشته باشند. البته مسیر ساخت واکسن در این زمینه ساده نیست. تفاوت میان واکنش بدن حیوانات آزمایشگاهی و انسان، دشواری انتقال نتایج از لابراتوار به میدان و پرسش های بی پاسخ در رابطه با ایجاد ایمنی پایدار، همچون موانع اصلی محسوب می شوند.
اکنون واکسن های نسل اول، دوم و سوم درحال بررسی هستند. تعدادی از واکسن های نسل دوم مانند F۲-LEISH به عنوان گزینه ای امیدوارکننده مطرح شده اند و واکسن های ترکیبی که از چند آنتی ژن در آن واحد استفاده می نمایند، امید جدیدی برای افزایش اثربخشی به وجود آورده اند.
بگفته محققان، ترکیب تکنولوژی های جدید مانند ایمونوانفورماتیک و مدل سازی زیستی می تواند سرعت شناسایی واکسن های مؤثر را بالا ببرد و هرچند هنوز احتیاج به آزمایش های گسترده تری وجود دارد، اما روند فعلی نشان میدهد که جامعه علمی در راه یافتن واکسنی کارآمد برای این بیماری پیش می رود.
به طور خلاصه انتقال بیماری بوسیله نیش پشه خاکی به انسان صورت می گیرد و می تواند در چارچوب چند شکل متفاوت بروز کند: نوع احشایی یا همان کالاآزار که یکی از کشنده ترین انواع است، نوع پوستی که موجب زخم های دردناک می شود و نوع مخاطی که علاوه بر پوست، بافت های مخاطی را هم درگیر می کند. لیشمانیوز بویژه در مناطق فقیر و کم برخوردار، به عنوان یک بیماری فراموش شده شناخته می شود، چراکه در اولویت برنامه های بهداشت جهانی قرار ندارد. از آنجائیکه سگ ها یکی از منابع مهم انتقال انگل به انسان محسوب می شوند، استفاده از این واکسن ها می تواند چرخه انتقال را تا حد زیادی بکاهد.
منبع: blackblog.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب