دانش آموزان صدسال پیش چه کتاب هایی می خواندند؟
بلک بلاگ: موزه و مرکز اسناد مجلس بمناسبت فرارسیدن ماه مهر و شروع سال تحصیلی جدید، تصاویری از صفحه نخستین برخی از کتب درسی قدیم را که در کتابخانه مجلس نگهداری می شود، منتشر نموده است.
به گزارش بلک بلاگ به نقل از مهر، موزه و مرکز اسناد مجلس به مناسبت فرارسیدن ماه مهر و شروع سال تحصیلی جدید، تصاویری از صفحه آغازین تعدادی از کتب چاپی درسی قدیم را که در کتابخانه مجلس نگهداری می شود، منتشر نموده است.
نگاهی به این اسناد و توجه به تاریخ انتشار و استفاده از این کتاب ها، خواندن نام ها و عناوین درسی و همین طور نام نویسندگان و نام چاپخانه هایی که این کتاب ها را منتشر نموده اند برای علاقمندان و محققان جالب است، نکته دیگر این که روی بعضی کتاب های قید شده است «برای دختران» و پیداست بعضی کتاب های دختران و پسران تفاوت هایی داشته است.
موضوع جالب توجه دیگر تفاوت های نوع ذکر تاریخ است، روی بعضی تاریخ هجری قمری (ماه های قمری) ذکر شده و روی بعضی نام سال با واژه های ترکی و اسامی حیوانات؛ و نشان داده است کتاب ها مربوط به قبل از تاریخ تصویب سال شمار هجری شمسی هستند. می دانیم تقویم هجری شمسی به عنوان تقویم رسمی کشور ایران از تاریخ ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ به تصویب مجلس شورای ملی رسید و از همان سال ۱۳۰۴ خورشیدی به عنوان تقویم رسمی کشور اجرا شد. قبل از آن، تقویم های دیگری مانند هجری قمری و تقویم های برجی و جلالی در ایران مورد استفاده بود اما مکاتبات رسمی بیشتر با تاریخ هجری قمری بود. قانون تبدیل بروج هم که در همان تاریخ تصویب گردید، تقویم هجری شمسی را به صورت امروزی با اسامی فارسی ماه ها (که با فروردین شروع می شود و با اسفند پایان می یابد) و سال شمسی حقیقی رسمی ساخت و دولت را موظف به اجرای آن در ادارات دولتی کرد.
در عین حال می توان روند تغییر نام ها و سرفصل های درسی را با انتخاب واژه های جدید بجای واژه های عربی و انگلیسی و… بررسی کرد؛ آن وقت هنوز «پروگرام» و «مکتب» گفته می شد و واژه های «برنامه» و «دبستان» ساخته نشده بود، درسهای تشریح بدن انسان و حیوان شناسی و گیاه شناسی و… را «علم الاشیاء» می نامیدند، هنوز واژه «کشاورزی» رایج نشده بود و «فلاحت» را به کار می بردند، هنوز کسی «وزارت فرهنگ» استفاده نکرده بود و «وزارت جلیله معارف» می گفتند و «انتشارات»، «دارالطباعه» بود. این مورد نشان دهنده این است که بزرگان فرهنگ ایران ضرورت کوشش برای واژه سازی فارسی و تبدیل کلمات وارد شده به این زبان را مدت ها قبل از تاسیس فرهنگستان اول (که فرهنگستان ایران نام داشت) احساس کرده و واژه سازی را شروع کرده بودند، تلاشی که تا امروز و با فعالیت فرهنگستان زبان و ادب فارسی (فرهنگستان سوم) ادامه دارد.
روی تعدادی از این کتاب ها دست خطی از صاحب کتاب یا مهری که نام کسی که کتاب را به کتابخانه مجلس اهدا کرده هم دیده می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب