در ویژه برنامه فاتحان قلم مطرح شد؛
برای تولیدات فرهنگی باید به زبان شهید آوینی سخن گفت
بلک بلاگ: شاعران، نویسندگان در ویژه برنامه فاتحان قلم که به مناسبت بیست و نهمین سالگرد شهادت سید مرتضی آوینی و روز هنر انقلاب اسلامی انجام شد به بیان خاطرات درباره این شهید پرداختند.
به گزارش بلک بلاگ به نقل از مهر، ویژه برنامه «فاتحان قلم» روز یکشنبه ۲۱ فروردین ماه و همزمان با بیست و نهمین سالگرد شهادت سید مرتضی آوینی و روز هنر انقلاب اسلامی، با حضور تعدادی از شاعران، نویسندگان و کارگردانان و مسئولان نهاد کتابخانه های عمومی کشور در کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران اجرا شد.
نغمه مستشار نظامی، دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور در این مراسم ضمن خیر مقدم به حاضران در این جلسه طی سخنانی اظهار داشت: موجب خوشی و افتخار ما است که نخستین برنامه سال جدید محافل ادبی نهاد با نام سید شهیدان اهل قلم، شهید مرتضی آوینی و همین طور شهید صیاد شیرازی رقم خورده و در خدمت بزرگوارانی هستیم که هر کدام از نامداران عرصه هنر انقلاب اسلامی هستند.
وی اضافه کرد: در این برنامه سعی کردیم که توجه ویژه ای به حوزه های مختلف ادب و فرهنگ داشته باشیم؛ بر این اساس هم در خدمت شاعران هستیم و هم در خدمت نویسندگان، فیلمنامه نویسان، مستندسازان. عرصه های مختلف فرهنگ و هنر همگی به هم پیوسته هستند و هفته هنر انقلاب هم متعلق به همه دوستان و بزرگوارانی است که در راه تعالی هنر انقلاب و شناساندن هنر انقلاب در جهان قدم برمی دارند.
دبیر محافل ادبی نهاد اظهار داشت: تعامل و همراهی این عزیزان در کنار هم، اتفاق خجسته ای است که امیدواریم برگزاری این برنامه در ابتدای امسال، آغازی باردیگر برای توجه بیش از پیش به این حوزه باشد. امیدواریم در محافل ادبی نهاد همچون سالهای قبل میزبان حضور این عزیزان و تعامل همه حوزه های فرهنگی هنری و ادبی انقلاب در کنار هم داشته باشیم تا با حضور نقاشان، فعالان حوزه تئاتر و سینما و نویسندگان در کنار شاعران، برنامه های ارزشمندی را ارائه نماییم.
درس گفتارهایی برای آشنایی با شهید آوینی منتشر شد
وحید یامین پور، معاون امور جوانان وزارت ورزش وجوانان و نویسنده کتاب «ماجرای فکر آوینی» نیز در این مراسم با قدردانی از برگزاری این مراسم در هفته هنر انقلاب و در سالگرد شهادت شهید آوینی اظهار داشت: کتاب «ماجرای فکر آوینی» همانطور که از نامش پیداست به تفکرات آن شهید بزرگوار می پردازد. من معتقد بودم که فکر شهید آوینی ماجرا و قصه دارد و می توان آنرا برای جوانان تعریف کرد. فکری که دارای یک سیر مشخص، از یک نقطه عزیمت با چالش ها و داستان های خاص خود، تا اختتام است.
وی اضافه کرد: شروع آشنایی من با شهید آوینی به دوره نوجوانی باز می گردد؛ زمانیکه در دهه شصت صدای ایشان لحظات ما را پر کرده بود به ویژه برای ما خوزستانی ها شنیدن روایت های ایشان در روایت های فتح رنگ و بوی دیگری داشت. اما بعد از شهادت ایشان و پس از آن که حضرت آقا بر پیکر شهید حاضر شدند و ایشان را «سید شهدای اهل قلم» نام نهادند، برای من این سوال پیش آمد که «ایشان چه شخصیتی است که رهبر انقلاب چنین لقبی را برای ایشان به کار می برند؟» این مساله موجب شد که با شور و اشتیاق، شخصیت و فکر شهید آوینی را به جان بیاموزم و بسیار اشتیاق داشتم که این شور را به دیگران نیز منتقل کنم.
یامین پور اظهار داشت: شهید آوینی در اوایل جبهه انقلاب به گونه ای بسیار سیاسی معرفی شد؛ به ویژه در انتخابات سال ۷۶ در بولتن هایی که در مساجد منتشر و میان بچه حزب اللهی ها دست به دست می شد، صحبت های شهید آوینی و نامه ای که به رییس جمهور وقت نوشته بود مورد انتقاد قرار می گرفت. اما به هر حال من تمام مقالات ایشان را جستجو می کردم و نخستین چاپ مقالاتی که از ایشان در بازار منتشر گردید تهیه کردم و درگیر مطالب ایشان شدم.
وی با اشاره به فضای حاکم بر دانشگاه ها در دهه هشتاد، اضافه کرد: در سال ۱۳۷۸ که وارد دانشگاه شدم به طور بسیار جدی بر روی آثار ایشان وقت گذاشتم، بطوریکه در دانشگاه یک گروه مطالعاتی تشکیل دادیم و درباره مباحث مطرح شده توسط شهید آوینی گفتگو می کردیم. همه این اتفاقات زمانی شکل گرفت که شهید آوینی لقبی چون «سید شهدای اهل قلم» را از مقام معظم رهبری گرفته بود، اما آنقدر محبوب نبود و حتی بسیج هم به این که کتاب های شهید آوینی مطرح شود، روی خوش نشان نمی داد و آن سیطره فضای سیاسی آن زمان شخصیت شهید آوینی را بر نمی تابید.
نویسنده کتاب «ماجرای فکر آوینی» اظهار داشت: در اواسط دهه ۸۰ فعالیتی را با عنوان «غرب شناسی» به همراه استاد محمد رجبی شروع کردیم که طی آن آغاز به تدریس برخی مباحث از کتاب های شهید آوینی کردم که البته در ادامه نام آن به «والعصر» تغییر پیدا کرد. در آن زمان بسیاری نمی دانستند که شهید آوینی به غیر از فیلمسازی، در زمینه فرهنگ و ادبیات نیز فعالیت داشتند، اما این که امروز کتاب ها و آثار ایشان بین مردم و جوانان علاقمند دست به دست می شود، بسیار برای من شور انگیز است.
وی درباره نگارش کتاب «ماجرای فکر آوینی» اضافه کرد: از اواسط دهه ۸۰ درسگفتارهای دانشگاهی از شهید آوینی را با محوریت کتاب های ایشان شروع کردم و این کار را حدود ۱۰ سال ادامه دادم؛ بطوریکه بعد از دانشگاه در مؤسسه طلوع و در سال ۹۳ در زمینه هنری این کار را ادامه دادم؛ تا اینکه در سال ۹۶ نشر معارف پیشنهاد انتشار این درسگفتارها را در قالب یک کتاب ارائه کردند که در نهایت در سال ۹۸ بعد از چند بار ویراستاری کتاب «ماجرای فکر آوینی» منتشر گردید. هدف من از انتشار این کتاب این بود که جوان هایی که وارد فضای دانشگاهی می شوند و مدام از ما می پرسند مطالعه در زمینه های فرهنگ، تاریخ، سیاست و فلسفه هنر را از کجا شروع کنند، چیزی برای عرضه به آنها داشته باشیم.
نقش مهم شهید آوینی در فضای فکری و فرهنگی بعد از انقلاب
یامین پور درباره محتوای کتاب «ماجرای فکر آوینی» اظهار داشت: در حقیقت این کتاب به این می پردازد که به باور من، شهید آوینی نقش یک لولای مهم را در فضای فکری و فرهنگی ما بعد از انقلاب بازی می کند. اقتضا انقلاب اسلامی و یا هر انقلاب دیگری این است که موجب ایدئولوژیک شدن فضا می شود؛ ضمن این که باید جنگ هشت ساله بعد از انقلاب را هم به این فضا اضافه نماییم. منظور من از ایدئولوژی به مفهوم مارکسیستی آن نیست، بلکه آنرا پسا مارکسیستی در نظر بگیرید. بر این اساس در جامعه یک یکپارچه سازی در فضای فرهنگ، هنر و انقلاب شکل می گیرد و حتی نوعی تمامیت خواهی و تمامیت گرایی ایجاد می شود. آن مفاهیم متعالی که در اندیشه حضرت امام راحل بود و در جان های معلمان ابتدای انقلاب نفوذ کرده بود، باید صورت بندی نظری می شد و نمی توانست در فضای ایدئولوژیک باقی بماند. در حقیقت ایدئولوژی تاب این مباحث را نداشت و به آن لطمه می زد.
این فعال فرهنگی اضافه کرد: ما برای عبور از فضای ایدئولوژیک به فضای روشنفکری انقلاب به لوله هایی قوی نیاز داشتیم که به اعتقاد من در این میان مهم ترین نقش را شهید آوینی در دهه ۶۰ ایفا کرد؛ چونکه در آن زمان دیگر بسیاری از بزرگان ما مانند شهید بهشتی و شهید مطهری میان ما نبودند. در آن زمان ما یک سری ایدئولوگ سیاسی و یادداشت نویس داشتیم که مرتباً خودرا بازتولید می کردند و پیش بینی می شد که آنها با شهید آوینی درگیر شوند که اینگونه هم شد. اما در نهایت شهید آوینی از این مسائل عبور کرد و با یادداشت های خود بُعد عمیق تری از فکر و فرهنگ را برای ما نمایان کرد و کمک کرد که جمهوری اسلامی از انسداد بیرون آید، هرچند که خود در آن زمان تبعات آنرا دید و ما امروز میوه آنرا می چشیم.
وی درباره تأثیر فعالیت ها و آثار شهید آوینی در جامعه امروز اظهار داشت: به باور من ما امروز در زمینه فکری و فرهنگی انقلاب اسلامی به زبان آوینی سخن می گوئیم. خیلی از افرادی که بعد از انقلاب در این عرصه سربرآوردند و مباحثی را مطرح نمودند، لاجرم به زبان آوینی سخن گفته اند؛ هرچند که ممکنست این مساله را نداند. به نظرم آوینی هنوز منقضی نشده و پروژه های نیمه تمامی در زمینه سینما و هنرهای تجسمی دارد که می تواند شروع و عزیمتی باردیگر به تفکرات او باشد. امیدوار هستم جوان ترها و افرادی که در فضاهای دانشگاهی قصد دارند مطالعات فکری و فرهنگی را شروع کنند، یادداشت ها، مقالات و کتاب های ایشان را جدی بگیرند.
مراسم تشییعی که میزبان قدم های رهبر شد
علیرضا قزوه، فعال فرهنگی و شاعر پیشکسوت کشور نیز در این مراسم با گرامیداشت یاد شهید آوینی اظهار داشت: خاطرات خیلی از ایشان به یاد دارم، از ایشان که در سال ۱۳۷۲ به شهادت رسیدند؛ نشان به آن نشانی که در همان روز شهادت، تذکره سفر حج مان را به ما دادند و اعلام نمودند که امسال عازم سفر حج خواهید بود. هیچ وقت نشد که ایشان را ببینم و بتوانم در سلام کردن مقدم باشم و ایشان همیشه این مساله اهتمام داشتند. حتی هنگام دیدار از دور سلام و درود خودرا شروع می کردند تا در سلام گویی مقدم باشند. این شیوه مردان بزرگ خدا است.
وی با بیان خاطره دیگری از شهید آوینی اضافه کرد: در آن زمان ایشان آن مثنوی «شب است و سکوت است و ماه است و من …» را برای تیتراژ برنامه روایت فتح انتخاب نموده بودند که این هم نشان از بزرگواری ایشان بود؛ برای منی که آن روزها شاعر جوانی بودم. ایشان خاصیت های شاخصی داشتند که در نهایت موجب شد حضرت آقا، مقام معظم رهبری ناگهان برای مراسم خاکسپاری ایشان به حوزه هنری بیایند و همه ما را غافلگیر کنند. بنده هم اشعاری درباره این شهید والا مقام داشته ام که امیدوار هستم بتواند گوشه ای از بزرگی های ایشان را نمایان کند.
لزوم لطمه شناسی و توجه به استعدادها در زمینه هنر انقلاب
سید احمد معصومی نژاد، از مستندسازان مطرح کشور نیز در این مراسم در سخنانی اظهار داشت: شهید آوینی به درجه ای رسید که و گفتند و دیگر حدیث نفس نخواهم گفت. زندگی شهدا، نوشته ها و گفته های ایشان مباحثی را پیش پای ما می گذارد که باید از آنها استفاده نمائیم و سرلوحه امور خود قرار دهیم؛ در حقیقت رفتارهای این بزرگواران برای ما درس و الگو است. اعتقاد دارم که ایشان پرچمدار حوزه مستندسازی در زمینه هنر انقلاب اسلامی هستند. البته باید در روز هنر انقلاب اسلامی یاد نماییم سایر افرادی چون مرحوم امیرحسین فردی که نقش مهمی در زمینه فرهنگ، ادبیات و هنر انقلاب اسلامی داشتند.
وی اضافه کرد: زمانی که شهید آوینی به شهادت رسیدند من ۱۵ سال داشتم و علاقه بسیاری به صدای ایشان داشتم. بعد از شهادت ایشان بسیار علاقمند شدم که در زمینه هنر انقلاب اسلامی فعالیت کنم و باوجود نگاه خانواده های سنتی به حوزه هنر، تغییر رشته دادم و به رشته هنر و فیلمسازی رفتم. هدف من از گام نهادن در این راه شناساندن شهدا، خانواده و مادران شهدا و جانبازان و ایثارگرانی بود که آنگونه که باید شناخته شده نبودند.
معصومی نژاد اظهار داشت: در این راه نزدیک به ۷۵ برنامه در زمینه مادران شهدا تولید کردم که از شبکه های مختلف صدا و سیما پخش گردید. همین طور حدود ۴۰ قسمت برای شهدایی که هیچ کس آنها را نمی شناخت تولید کردم؛ در سال هایی که در این عرصه فعالیت داشتم با لطمه هایی مواجه شدم که جا دارد بر روی آنها کار ویژه ای انجام شود؛ به ویژه جذب استعدادهای موجود در زمینه هنر انقلاب توسط مساجد؛ که جای کار بسیاری وجود دارد.
این فعال فرهنگی با لزوم توجه به تفکرات شهیدانی چون مرتضی آوینی اظهار داشت: متأسفانه با وجود تمام ظرفیت ها، مؤسسات عریض و طویل و بودجه های کلان، همچنان نتوانسته ایم به اهدافمان در این عرصه برسیم. تفکر شهید آوینی این بود که باید حواشی را رها نماییم و به اصل بپردازیم. ما در این عرصه شناخت و پرورش آثار فاخر با نقایص بسیاری مواجه هستیم و اگر حضور رهبری در مراسم خاکسپاری پیکر شهید آوینی و اعطای لقب سید شهدای اهل قلم به ایشان نبود، شاید ایشان همچنان شناخته شده نبودند و اگر مقام معظم رهبری برای برخی کتاب ها تقریظ نمی کردند، آن آثار نیز همچنان ناشناخته بودند.
لزوم توجه به همه ابعاد حرفه ای شهید آوینی
در ادامه این مراسم عظیم مهدی نژاد، مسئول مؤسسه فرهنگی پژوهشی شهید جواد زیوداری با گرامیداشت یاد شهید آوینی اظهار داشت: همانطور که در این مراسم عنوان شد من هم معتقدم که ما امروز با زبان و فکر آوینی سخن می گوئیم و فکر می نماییم و آثار تولید شده امروزدر حوزه هنر انقلاب نیز از برکات افکار ایشان است. بااینکه آثار ایشان آنگونه که باید مورد مطالعه قرار نمی گیرد، اما هرکس به تناسب عمق تفکرات خود به سراغ آثار ایشان می رود. بر این اساس تمام کارهایی که ما انجام می دهیم مانند نگارش کتاب «حوض خون»، مرهون نگاه و فکر ایشان است.
وی اضافه کرد: ایشان توانسته بود مباحث فکری غرب را پالایش کند و توانسته بود به این بلوغ برسد که از حدیث نفس نوشتن دوری کند و همین طور در کار هنری دگردیسی محتوا و فرم را اجرا نماید. اما متأسفانه دوستان مذهبی ما آثار تولیدی ایشان را تنها از منظر معنویت می بیند و اصلاً توجهی به ساختار، شکل و فرم آثار ایشان ندارند. اما همه آثار امروز در جو معنوی، معرفتی و همین طور فرمی و ساختاری ایشان تهیه و تولید می شوند.
مهدی نژاد با انتقاد از برخی نگرش ها نسبت به تفکرات شهید آوینی اظهار داشت: این انقلاب فکری و فرهنگی که ایشان به وجود آوردند، نهادهای عریض و طویل با بودجه های سنگین نتوانستند ایجاد کنند. شهید آوینی یک عظمتی دارند که امروز همچنان بسیاری قصد دارند ایشان را نفی کنند، چونکه سایه ایشان بر سر خیلی از این افراد می افتد. ایشان اخلاص کم نظیری داشتند که نمود آن در آثارشان نمایان است.
وی اضافه کرد: همانطور که اشاره شد خیلی از کارهای فرهنگی و کتاب های انتشار یافته اگر مورد عنایت مقام معظم رهبری قرار نمی گرفت آنگونه که باید دیده نمی شدند. همچون حاضر شدن بر پیکر شهید آوینی و همین طور تقریظ بر کتاب «حوض خون» همچون این نمونه ها است.
مسئول مؤسسه فرهنگی پژوهشی شهید جواد زیوداری با تقدیر از دبیرکل سابق نهاد کتابخانه های عمومی کشور اظهار داشت: ما یک تشکر به آقای مختارپور بدهکاریم. آن زمان که کتاب تازه انتشار یافته بود، هنوز تقریظ نشده بود و بسیاری کتاب را مطالعه نکرده بودند، ایشان خودشان کتاب را تهیه و مطالعه کردند و پیش این که مسئولان برای این کتاب کاری کنند، آقای مختارپور تیر ماه سال قبل از نویسنده کتاب تقدیر کردند و در صفحه مجازی خودشان ای کتاب را معرفی کردند که این مساله نشان از معرفت ایشان در توجه به آثار مورد نیاز جامعه دارد.
وفاداری نسل سوم و چهارم انقلاب به شهید آوینی
علی داوودی، فعال فرهنگی و شاعر پیشکسوت کشور نیز در این مراسم با اشاره به شعرهای خوانده شده از طرف حاضران، اظهار داشت: در حقیقت این گزاره که «همه ما شاگرد مکتب شهید آوینی هستیم» در این مراسم تجلی پیدا کرد و همه آثاری که در این مراسم خوانده شد مبین این صحبت بود. صحبت از شهید آوینی ساده نیست چونکه دارای شخصیتی با ابعاد مختلف بودند. بنده در زمانی توفیق داشتم کاری درباره زندگینامه شهید آوینی بنویسم و از این جهت ماه ها درگیر ابعاد شخصیت و زندگی ایشان بودم.
وی اضافه کرد: شهید آوینی قسمتی از منظومه بزرگ انقلاب اسلامی است و بدون درنظر گرفتن شهیدآوینی، بدون شک قسمتی از هویت انقلاب اسلامی ناگفته می ماند.
این شاعر پیشکسوت در ادامه به معرفی کتاب «عید خون» پرداخت و اظهار داشت: این مجموعه آثار انتشار یافته در رثای شهید مرتضی آوینی است که ۹ سال پیش به انتخاب علی محمد مؤدب و از طرف انتشارات شهرستان ادب انتشار یافته است که در آن آثاری از بزرگانی جون استاد علی معلم، یوسفعلی میرشکاک، محمدرضا آقاسی، عباس براتی پور آمده است. اما آوردن شعر از شاعران نسل سوم و حتی نسل چهارم انقلاب در بخش دوم این کتاب حامل این پیام است که نسل سوم و چهارم هنوز هم که هنوز است به هنر انقلاب اسلامی و سید مرتضی آوینی که یکی از علمداران این هنر است وفا دارند.
در ادامه حجت الاسلام حمید سبحانی صدر در سخنانی کوتاه آثار شهید آوینی در زمینه های مختلف را الگوی جوانان امروز دانست و درباره ساختار آثار این شهید اظهار داشت: روشی که شهید آوینی در آثارشان مانند «فتح خون» رفت و برگشت های زیبایی از زبان راوی و بعد نقل تاریخ ارائه کردند که شیوه بسیار جذابی است. نگاه ایشان به تاریخ این بود که باید تاریخ را به شیوه امروز نقل نماییم و بنویسیم. بر این اساس بنده هم در نگارش تعدادی از کتاب های خود تلاش کردم برمبنای همین شیوه جلو بروم.
ادامه این مراسم با شعرخوانی شاعران حاضر در مراسم و شاعرانی که بوسیله فضای مجازی در این مراسم مشارکت داشتند همراه بود که طی آن نغمه مستشار نظامی، علیرضا قزوه، محمود اکرامی فر، فاطمه نانی زاد، ایرج قنبری، میلاد عرفانپور، سمیه مؤمنی، نصیبا مرادی، حمید سبحانی صدر، الهام نجمی، ایمان طرفه، زهرا میریان کرمی، احمد رفیعی، فاطمه ناظری و منوچهر پروینی به شعرخوانی پرداختند.
منبع: blackblog.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب