در نوزدهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران تشریح شد
عملکرد آماری دیرینه شناسی ایران در یک سال
بلک بلاگ: رئیس پژوهشکده دیرینه شناسی با بیان آماری از کارهای دیرینه شناسی ایران در یک سال گذشته، ضعیف ترین و پرکارترین استانها در این عرصه را معرفی نمود.
به گزارش بلک بلاگ به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محمد مرتضایی ـ رئیس پژوهشکده باستان شناسی ـ در نوزدهمین گردهمایی سالانه دیرینه شناسی ایران، اظهار داشت: این گردهمایی درحالی انجام شد که دیرینه شناسی ایران در تاریخچه کوتاه و نه چندان بلند اوج ها و حضیض های چندی را تجربه کرده و با از سرگذراندن افت و خیزهای بسیار در اندیشه بازسازی و بازتعریف خویش است.
او با اشاره به اینکه جامعه فرهنگی ایران از دیرینه شناسی انتظارات و توقعاتی دارد و دیرینه شناسی هم در جای خود متقابلاً انتظاراتی و توقعاتی، اظهار نمود: دیرینه شناسی امروز ایران بر این باور است که اگر بتواند که می تواند خود را، میراث باستانی ایران را و میراث فرهنگی ایران را به شکلی شایسته و سزاوار مطرح و معرفی نماید.
مرتضایی اضافه کرد: دیرینه شناسی امروز ایران با این درک و دریافت که زمان درنگ نیست و زمان حضور در عرصه های بین المللی است برآن شده تا با برنامه ریزی های جامع و کلان نگر در زمینه ایران و ایران فرهنگی به صحنه آید و نقش سازنده ای بر عهده گیرد.
رئیس پژوهشکده دیرینه شناسی افزود: دیرینه شناسی امروز چشم به افق های گسترده تر آینده در همکاریهای ملی و بین المللی، همکاریهای میان رشته ای، همکاری سازنده با نهادهای عمرانی، همکاریهای زیربنایی با نهادهای آموزشی و پژوهشی دوخته است تا با ایفا کردن نقش خود در عرصه های ملی و فرا ملی بدرخشد.
صدور ۱۴۳ مجوز دیرینه شناسی در یک سال
وی اظهار داشت: پژوهشکده دیرینه شناسی در سال ۱۳۹۹ با حدود ۱۴۳ مجوز جهت بررسی های باستان شناسی، کاوش، گمانه زنی بمنظور تعیین عرصه و پیشنهادحریم، گمانه زنی بمنظور لایه نگاری و گمانه زنی استعلامی و مطالعات طرح های عمرانی، نقش حاکمیتی و مدیریت علمی کارهای دیرینه شناسی کشور را با نظارت بر اجرای برنامه ها ایفا کرده است.
مرتضایی افزود: ۳۸ برنامه شامل بررسی و شناسایی، ۶۲ برنامه شامل گمانه زنی بمنظور تعیین عرصه و حریم و لایه نگاری و ۴۳ برنامه کاوش بوده است.
کدام استانها بیشترین محوطه های باستانی را دارند؟
رئیس پژوهشکده دیرینه شناسی در تشریح برنامه های بررسی باستان شناسی، اظهار داشت: ۵۲۱۱ محوطه در سال ۱۳۹۹ شناسایی و در نقشه دیرینه شناسی کشور جانمایی شده است که استان سیستان و بلوچستان با تعداد ۲۵۷۶ محوطه و بعد از آن استان کرمان با ۱۴۴۱ محوطه و استان مرکزی با ۴۱۱ محوطه و استان همدان با ۳۲۵ محوطه بیشترین آثار شناسایی شده استانها را شامل می شود و استانهای البرز، ایلام، آذربایجان شرقی، بوشهر، تهران، خراسان رضوی، زنجان، قم، کردستان، کهگیلویه و بویراحمد و گلستان هیچ برنامه بررسی و شناسایی نداشتند.
این عتیقه شناس همین طور اشاره کرد: انجام برنامه های بررسی و شناسایی بمنظور تکمیل نقشه دیرینه شناسی ایران باتوجه به اسناد بالادستی و تاکید بالاترین مرجع قانون گذاری کشور یعنی مجلس شورای اسلامی و واگذاری آن بعنوان یک تکلیف قانونی به میراث فرهنگی و باتوجه به توسعه و گسترش کارهای عمرانی در کشور و لزوم پرداختن به نقشه دیرینه شناسی بمنظور حفظ آثار تاریخی ـ فرهنگی کشور و صیانت آنها در مقابل اجرای طرح های عمرانی و توسعه کشور باید در اولویت برنامه های پژوهشی وزارت خانه متبوع و به ویژه پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و ادارات کل استانها قرار گیرد.
آمار کاوش ها در یک سال گذشته
مرتضایی با اشاره به پروژه های کاوش اظهار نمود: از مجموع ۴۳ برنامه کاوش، تعداد ۱۴ برنامه کاوش مربوط به جستجوهای نجات بخشی، ۲۷ برنامه کاوش پرسش محور و ۲ برنامه کاوش آموزشی بود که تعداد ۴ پروژه بصورت مشترک با هیأت های خارجی و ۳۹ برنامه توسط کارشناسان داخلی انجام شده است.
وی با اشاره به اینکه پژوهشکده کوشیده همه این جامعه که شامل اعضاء هیأت علمی و کارشناسان پژوهشکده دیرینه شناسی و ادارات کل استانها، اعضاء هیأت علمی دانشگاه ها، باستان شناسان مراکز علمی بین المللی بصورت هیأت های مشترک و همپنین باستان شناسان آزاد است را پوشش دهد، اظهار نمود: مطمئناً تا رسیدن به اهداف کلان و جامع دیرینه شناسی از نظر علمی و ملی هنوز فاصله بسیاری است و پژوهش های انجام شده در اندازه و شأن و در حد انتظار سرزمین تاریخی و باستانی ایران نیست و برای تحقق آن نیاز به زیرساخت های متناسب و به روز در حوزه آموزش نیروی انسانی آزموده، امکانات علمی و فنی روزآمد، سرمایه گذاری کلان ملی برای انجام برنامه های هدفمند و طولانی مدت دیرینه شناسی است.
وی ادامه داد: این گردهمایی برای پژوهشکده دیرینه شناسی و باستان شناسان فرصتی است که کارنامه خودرا در مقابل ارزیابی، نقد و بررسی و داوری قرار دهند، داشته ها و کاستی را ببینند و برای برنامه های پیش روی از هم اندیشی همه جامعه دیرینه شناسی بهره مند شوند.
مرتضایی با اشاره به اینکه باتوجه به کمبود اعتبارات در دو دهه اخیر متأسفانه جستجوهای دیرینه شناسی هدفمند و پرسش محور کاهش شدیدی داشته است، اضافه کرد: باتوجه به نقش و جایگاه این تحقیقات در پر کردن خلاء های تاریخی کشور لازم است که مسؤولان وزارت متبوع و مدیران کل استانها و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به این تحقیقات توجه ویژه کرده و اعتبارات لازم برای انجام این برنامه ها را تامین کنند.
او با اشاره به پروژه های گمانه زنی، اظهار نمود: از مجموع ۶۲ برنامه گمانه تعداد ۳۷ برنامه گمانه زنی بمنظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم، ۵ برنامه گمانه زنی بمنظور لایه نگاری، ۸ برنامه گمانه زنی بمنظور پاسخگویی به استعلامات، ۲ برنامه گمانه زنی بمنظور نجات بخشی و ۱۰ برنامه گمانه زنی پرسش محور بوده است.
رئیس پژوهشکده دیرینه شناسی اظهار داشت: باتوجه به نقش و جایگاه گمانه زنی بمنظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم بعنوان یک اقدام حفاظتی پیشنهاد می شود که ادارات کل استانها نسبت به توسعه این برنامه ها در استانها اقدامات بیشتری را انجام دهند.
ضعیف ترین استانها در پژوهش های باستان شناسی
مرتضایی در تشریح برنامه های پژوهشی این مرکز به تفکیک استانها، اظهار داشت: از مجموع ۱۴۳ برنامه پژوهشی انجام شده در سال ۱۳۹۹ استان آذربایجان غربی با ۲۷ برنامه و پس از آن استانهای فارس با ۱۳ برنامه و کرمان با ۱۱ برنامه فعال ترین استانهای کشور در امر پژوهش های دیرینه شناسی بوده اند که وظیفه خود می دانم از تلاش و مساعدت مدیران کل این استانها تشکر و قدردانی کرده و ادامه پژوهش های دیرینه شناسی در استانهای فوق را در سالهای آتی خواستارم.
او با ابراز تأسف از اینکه استانهای آذربایجان شرقی، البرز، بوشهر، تهران، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، زنجان، سمنان، کردستان، گلستان، هرمزگان و یزد با تعداد یک تا دو برنامه کمترین استانها در انجام پژوهش های دیرینه شناسی در سال ۱۳۹۹ بوده اند، اضافه کرد: باتوجه به نقش و جایگاه این استانها در امر مطالعات دیرینه شناسی و ظرفیت های موجود لزوم توجه و اهتمام مدیران این استانها را در ادامه پژوهش های دیرینه شناسی خواستارم.
مرتضایی همین طور اظهار داشت: در سال ۱۳۹۹ مجموعاً ۴۷ عنوان کتاب و مقالات علمی پژوهشی و تخصصی به چاپ رسیده که از این تعداد ۹ عنوان کتاب ۲۲ مقاله پژوهشی و ISI و ۱۶ مقاله تخصصی است که به همت همکارانم در پژوهشگاه به چاپ رسیده است.
رئیس پژوهشکده دیرینه شناسی اظهار نمود: باتوجه به تعداد ۱۴۳ برنامه انجام شده، خروجی این برنامه ها با تعداد انجام آن تناسبی ندارد و لزوم توجه به این بخش بیش از پیش لازم و لازم است تا جامعه علمی کشور را از ماحصل کارهای انجام شده اطلاع یابند.
وی با اشاره به اینکه فراخوان و شیوه نامه ارسال مقاله کوتاه نوزدهمین گردهمایی در تاریخ ۲۹ خرداد برای تمام سرپرستان برنامه های میدانی سال ۱۳۹۹ ارسال شد و تا اختتام مرداد ماه ۱۴۲ مقاله کوتاه دریافت شد، اضافه کرد: سخنرانی ها شامل ۳۶ مقاله است که ۲۱ سخنرانی مربوط به برنامه های کاوش ۱۲ سخنرانی مربوط به برنامه های بررسی و شناسایی و۳ سخنرانی مربوط به برنامه های لایه نگاری است که در ۹ نشست علمی و ۴ عنوان سخنرانی با موضوع اشیای تاریخی فرهنگی و علوم میان رشته ای در نشست پایانی این گردهمایی ارائه می شود.
مرتضایی افزود: تمام مقالات کوتاه پس از برگزاری گردهمایی در سایت پژوهشکده جهت استفاده عموم بارگزاری و تعدادی نیز چاپ کاغذی خواهد شد و کاتالوگ منتخب از نو یافته های سال ۱۳۹۹ که به همت معصومه مصلی تهیه شده نیز در آخر همایش در سایت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، بارگذاری و تعدادی کاغذی چاپ خواهد شد.
رئیس پژوهشکده دیرینه شناسی همین طور از استادان صادق ملک شهمیرزادی، میرعابدین کابلی، حسن طلایی، جواد قندگر، احمد کبیری، عبدالله قوچانی، رضا مستوفی فرد، حمید خطیب شهیدی و مسعود گلزاری که در سالهای ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ آسمانی شده اند، یاد کرد و اظهار داشت: جامعه دیرینه شناسی هیچ گاه خدمات این عزیزان سفر کرده را از یاد و خاطره ها نخواهد برد.
نویافته های دیرینه شناسی ایران به خاطر کرونا به معرض نمایش گذاشته نشد
جبرئیل نوکنده ـ رئیس کل موزه ملی ایران ـ نیز در این گردهمایی سالانه دیرینه شناسی ایران با اشاره به اینکه میراث دیرینه شناسی متعلق به کل بشریت است، اضافه کرد: بنا بر این وجود همکاری بین المللی در توسعه و حفظ استانداردهای مدیریت ضروری می باشد. پژوهش های دیرینه شناسی نیاز مبرمی به ایجاد سازوکارهای بین المللی برای تبادل اطلاعات و تجربه میان صاحبان این حرفه دارد.
وی اظهار داشت: امروز که همه درباره اقتصاد حرف می زنند، پژوهش های دیرینه شناسی می تواند مولد اقتصاد فرهنگی شود و بعنوان نقش پیشران در کارهای میراث فرهنگی و گردشگری عمل کند و به صورتی موتور محرک پژوهش های پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگریست و شاید ضرورت داشته باشد در قرن و وزارتخانه جدید در قامت یک پژوهشگاه مستقل به نام پژوهشگاه دیرینه شناسی به آن پرداخته شود.
او افزود: باید در قرن جدید باستان شناسان در جغرافیای ایران فرهنگی حضور داشته باشند و باید اعتراف نماییم که خوشبختانه توان علمی خوبی در جامعه دیرینه شناسی ایران وجود دارد.
رئیس کل موزه ملی ایران با اشاره به اینکه نوزدهمین گردهمایی سالانه دیرینه شناسی در دوران کرونا برگزار می گردد و طبق روال سالهای قبل پژوهشکده دیرینه شناسی گزارش عملکرد یکساله خودرا در معرض دید و انتشار می گذارد، اضافه کرد: باید از همه همکاران پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و پژوهشکده دیرینه شناسی که در وضعیت سخت کرونا پژوهش های میدانی را تعطیل نکرده و با رعایت شیوه نامه های بهداشتی فعالیت خودرا همچون گذشته ادامه دادند سپاسگزاری کرد.
نوکنده اضافه کرد: نگاهی کوتاه به لیست مقالات و سخنرانان حکایت از تلاش بی وفقه باستان شناسان ایرانی و تعدادی از همکاران ناایرانی در کارهای میدانی دارد؛ سال سختی را سپری کردیم، بزرگانی از جامعه دیرینه شناسی مانند رضا مستوفی، حمید خطیب شهیدی و میرعابدین کابلی را از دست دادیم به روح بلند این اساتید ادای احترام می نماییم و خدا را سپاسگزاریم که شاگردانی را تربیت کردند که چراغ دیرینه شناسی را روشن نگه می دارند.
رئیس کل موزه ملی ایران اظهار داشت: در کنار این گردهم آیی به طور معمول آخرین یافته های دیرینه شناسی در موزه ملی ایران به نمایش در می آمد؛ اما باتوجه به شرایط خاص کرونائی آثار به موزه ملی ایران منتقل نشد و پژوهشکده دیرینه شناسی بصورت مجازی نمایشگاه یافته های سال ۱۳۹۹ را برگزار کرد.
منبع: بلك بلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب