ارزیابی جشنواره آیینی سنتی

حکم اعدام برای هنرمند است اگر

حکم اعدام برای هنرمند است اگر

زمانی قهوه خانه ها محل تجمع افراد بودند و مردمان در فضای گرم و صمیمانه قهوه خانه گرد هم می آمدند و نظاره گر هنرنمایی نقالان می بودند و خستگی کار روزانه را از تن می زدودند. با تغییرات سبک و سیاق زندگی طی سالیان دور، قهوه خانه ها دیگر از رونق افتادند و تجمعات مردم به مکان های دیگری منتقل شدند تا جایی که امروزه، یکی از مهم ترین مکان های تجمع افراد در بستر فضای مجازی است.


در دو سال گذشته که کرونا امکان برگزاری تجمعات حضوری را گرفت، فضای مجازی بعنوان یک امکان جایگزین، مورد استفاده قرار گرفت تا جایی که حالا دیگر از برگزاری جشنواره های تئاتری در این فضا تعجب نمی نماییم.
اخیرا هم بیستمین جشنواره تئاتر آیینی سنتی در بستر فضای مجازی برگزار گردید. حالا که این جشنواره به پایان رسیده، ایسنا با چند تن از هنرمندان شرکت کننده در آن به گفتگو نشسته است تا این تجربه را ارزیابی کنند.
اتفاقا اصرار داشتم کارم در فضای مجازی دیده شود
امیر دژاکام که با نمایش «ایوب خان» در این رویداد حضور داشته، همچون هنرمندانی است که از شرکت در این جشنواره کاملا خوشنود است و به ایسنا می گوید: تجربه بسیار جالبی بود و مشتاقانه دوندگی و اظهار علاقه کردم که در این جشنواره باشم. اتفاقا می خواستم کارم در فضای مجازی شرکت نماید. البته آمادگی اجرای صحنه ای هم داشتم. به هر حال آغاز به تمرین کردیم و اعلام گردید جشنواره کاملا در فضای مجازی برگزار می گردد.
او که پیشتر همین نمایش را بهمن سال قبل به صورت فیزکی روی صحنه برده بود، یادآوری می کند: سه چهار گروه بودیم که موفق شدیم نمایش هایمان را از اول تا آخر روی صحنه ببریم و اجراهایمان گرفتار وقفه نشد. ازاین رو مواجهه با تماشاگر را لمس کرده بودم اما این دفعه برایم جذاب بود که علاقه مندانی از سراسر ایران، می خواستند کارم را ببینند. حتی خانواده ام که در اجراهای دیگرم همیشه حضور می یافتند و در دوران کرونا امکان حضور در سالن را نداشتند، توانستند نمایشم را در فضای مجازی ببینند و این بسیار لذت بخش بود.
این کارگردان با اشاره به اینکه جهان به سمت تکنولوژی پیش می رود، ادامه می دهد: فضای مجازی روز به روز گسترده تر می شود. دانشجویان من در سرتاسر جهان و در قاره های متعدد توانستند نمایشم را ببینند و این خیلی جذاب است.
دژاکام می افزاید: فرض نماییم کرونا هم نباشد، معتقدم خوب است همه جشنواره ها هم آنلاین باشند و هم حضوری. این قدرت بسیار بزرگی است چونکه گفتگو با جهان معاصر است.
او با تکیه بر این که لذت تماشای تئاتر به صورت زنده را با هیچ چیزی نمی توان مقایسه کرد، خاطرنشان می کند: خوب است در کنار اجرای تئاتر، یک نسخه باکیفیت تله تئاتر هم ضبط نماییم و جشنواره های متعدد همزمان با اجراهای حضوری، این نسخه ها را در فضای مجازی بارگذاری کنند چون این امکانی بسیار عالی است که هنرمندان در سرتاسر جهان بتوانند به تماشای آثار بنشینند.

مثل حکم اعدام
دژاکام که برای اجرای نمایشش در جشنواره تئاتر آیینی سنتی تلاش بسیار کرده، می گوید: می خواستم کارم دیده شود. حیات هنرمند به دیده شدن کارش وابسته است. هنرمندی که اجازه ارائه اثرش را نداشته باشد، مثل این است که حکم اعدام برایش زده باشند. چنین هنرمندی دیگر انگیزه ای برای زیستن ندارد. حقیقت این است که هنرمند از نظر روانی نیازمند تشویق مخاطب است.
این مدرس تئاتر اضافه می کند: خیلی خوش شانس بودم که در دوران کرونا توانستم یک اجرای عمومی را از اول تا به آخر به سرانجام برسانم و در جشنواره های تئاتر فجر و آیینی سنتی هم حضور داشته باشم. دوست داشتم حتما در جشنواره آیینی سنتی شرکت کنم چون نمایشم بر مبنای نقالی است.
دژاکام درباره کیفیت ضبط و پخش آثار شرکت کننده در جشنواره تئاتر آیینی سنتی هم توضیح می دهد: اجرای شاهد مفهوم ندارد. به این صورت که یک دوربین را بگذارید و ضبط کنید. بلکه ارائه آثار در فضای مجازی، نیازمند دکوپاژ است. با اجرای شاهد، امکانات چشم تماشاگر را از او می گیریم و هیچ چیزی به او نمی دهیم ولی اگر قرار به ارائه آثار در فضای مجازی باشد، باید شیوه های مشابه ضبط تله تئاتر داشته باشیم.
یک امکان خوب در شلوغی روزگار امروز
فهیمه باروتچی، هنرمندی است که در بخش نقالی جشنواره حضور داشته است. این بخش البته به صورت حضوری برگزار شده است.
باورتچی درباره کیفیت برگزاری این دوره از جشنواره می گوید: ارائه کارها در فضای مجازی سبب شد بسیاری از آثار جشنواره را ببینم. در آغاز این انتقاد وجود داشت که وقتی سالن ها باز شده و نمایش ها روی صحنه اند، چرا جشنواره باید در فضای مجازی برگزار گردد ولی برای خودم تجربه خوبی شد چون توانستم کارهای زیادی ببینم.
او ارائه مجانی آثار جشنواره را یکی از نقاط قوت این دوره از جشنواره می داند و توضیح می دهد: معمولاً مخاطبان اصلی یک جشنواره، گروههای شرکت کننده هستند که در شکل اخیر موفق شدیم کارهای خیلی از همکاران خویش را ببینیم. هرچند دیدن تئاتر در فضای مجازی هیچگاه حس و حال اجرای زنده را ندارد ولی با شلوغی روزگار امروز، این شیوه سبب شد آثار بیشتری در دسترس باشند.
این بازیگر و نقال با تکیه بر این که ذات تئاتر به زنده بودن آن است، از نارضایتی برخی از گروههای شرکت کننده از کیفیت ضبط نمایش هایشان خبر می دهد و می گوید: خیلی از گروه ها از کیفیت فیلم آثار خود ناراضی بودند و با این شیوه نمی شد زحمت گروه ها را ارزیابی کرد.
جای خالی بزرگان
باروتچی که خود در بخش نقالی جشنواره حضور داشته است، درباره حال و هوای این بخش در این دوره از جشنواره هم می گوید: دوره های گذشته معمولاً بخش قهوه خانه ای در فضای باز تالار وحدت برگزار می شد و حس و حال بسیار خوبی داشت ولی سال جاری این بخش به سالن انتظار تماشاخانه سنگلج منتقل شد. دوستان زحمات بسیاری هم کشیدند ولی به هر حال عموم تماشاگران حضور نداشتند. حدودا اغلب افراد شرکت کننده از بچه های خود جشنواره بودند که البته در کل فضایی گرم و صمیمی در این بخش داشتیم.
او از جای خالی بزرگان نقالی در این دوره از جشنواره ابراز تاسف می کند و ادامه می دهد: بزرگان نقالی ما نشان این جشنواره هستند که سال جاری جای خیلی از آنان خالی بود. خوب بود جشنواره در کنار توجه به هنرمندان جوان تر، جایی هم برای هنرمندان پیشکسوت که سال ها برای این هنر زحمت کشیده اند، در نظر می گرفت. این یکی از دریغ های من در این دوره از جشنواره بود.
سمند نمی خواهیم اما...
هادی عامل هاشمی هم که همراه با برادرش علی با نمایش «خانواده آقای هاشمی» در این دوره از جشنواره حضور داشته است، ابراز خوشنودی می کند که نمایش شان در خیلی از شهرها دیده شده است.
او می گوید: برایم بسیار خوشحال کننده بود که در شهر خودمان مشهد و سبزوار و دیگر شهرها، نمایش مان دیده شد و طیف بسیار گسترده ای از تماشاگران کارمان را دیدند.
این بازیگر تئاتر ارائه آثار جشنواره را در فضای مجازی اتفاقی خوب می داند ولی در عین حال نسبت به کیفیت ضبط آثار نقد دارد.

او توضیح می دهد: بسیاری از آثار کیفیت ضبط خوبی نداشتند. بعنوان نمونه اجرای عمومی نمایش خود ما در تماشاخانه سنگلج، به علت تعطیلی سالن های تئاتر متوقف گردید. پس از مدتی تعطیلی، باردیگر گروه را جمع و نمایش را ضبط کردیم ولی از کیفیت ضبط صدا راضی نبودیم.
این فعال تئاتر با تکیه بر ضرورت نوآوری در شیوه های سنتی نمایش ایرانی می گوید: ما بیشتر علاقه مندیم تا پژوهشگر و تا وقتی دست به نوآوری نزنیم، نمایش های سنتی ما به هنری موزه ای تبدیل می شوند که باید آنها را گوشه یک موزه بگذاریم. بنابراین هم هست که تماشاگر چندان اقبالی هم نشان نمی دهد.
عامل هاشمی ضمن اشاره به این که برگزار جشنواره در فضای مجازی خیلی کم هزینه تر از اجرای صحنه ای است، ادامه می دهد: به هر حال ارائه فیلم آثار نمایشی هیچگاه رنگ و بوی اجرای زنده را ندارد. اما خوب بود حالا که هزینه ها جشنواره کم شده، به چند نمایش جایزه می دادند. بویژه که خیلی از هنرمندان تئاتر دو سال است بیکارند. ما مثل سینما سمند نمی خواهیم ولی ای کاش رقابتی شدن جشنواره را جدی تر می گرفتند.
او اضافه می کند: حرمت امامزاده به متولی اش است. وقتی در جشنواره تئاتر فجر هیچگاه به یک سیاه خوب جایزه داده نمی گردد و اساسا کمدی ایرانی همواره مورد کم توجهی قرار می گیرد، چه انتظاری میتوان داشت.
هادی عامل هاشمی با تکیه بر ضرورت رقابتی شدن جشنواره های آیینی سنتی و عروسکی اضافه می کند: غیررقابتی بودن این جشنواره ها از سوی مدیران دیکته شده و تنها دلیلش هم هزینه نیست بلکه نوعی از سر باز کردن است. در صورتی که تنها جایی که می تواند به یک نمایش ایرانی توجه کند و جایزه ای بدهد، همین جشنواره تئاتر آیینی سنتی است.




منبع:

1400/09/23
12:35:14
0.0 / 5
649
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۴ بعلاوه ۵