حرف های پشت تریبون و هزینه های آن؛
چرا در جنگ رسانه بازنده ایم
بلک بلاگ: بیشترین ضربه و لطمه در زمینه رسانه برای جمهوری اسلامی عدم فهم درست رسانه و جنگ رسانه ای مدیران و فاصله زیاد سیستم مدیریتی و جریان رسانه ای با این امر مهم می باشد.
خبرگزاری مهر - فرهنگ و اندیشه - مسعود کارگر: تریبون ها می توانند مانند یک اسلحه عمل کنند که یا قلب دشمن را هدف گرفته و سرنگونش کنند و یا آنرا روی شقیقه خودی قرار داده و مغز باور و اعتمادش را متلاشی کنند. بیشتر از هر تخصص، تجربه علمی، آکادمیک و عملی در زمینه تخصصی مدیریتی، هر مسئول و کارگزاری باید با مفاهیم ابتدایی رسانه و جنگ رسانه آشنا شود و بفهمد که پشت تریبون رسمی چگونه سخن بگوید و به چه نحو موضع گیری کند. بیشترین ضربه و لطمه در زمینه رسانه برای جمهوری اسلامی عدم فهم درست رسانه و جنگ رسانه ای مدیران و فاصله زیاد سیستم مدیریتی و جریان رسانه ای با این امر مهم می باشد. در این گزارش به ابعاد کلی و جزییات این ماجرا پرداخته شده که آنرا در ذیل خواهید خواند.
عملکرد رسانه ای مسئولین چگونه است و چگونه باید باشد؟
اکثر مدیران در جمهوری اسلامی رفتار رسانه ای ندارند و عمدتا با سبک و سیاق غیر دیپلماتیک و دور از کیاست عمل می کنند و با مسائل روبرو می شوند، در صورتیکه برای مواجهه و تعامل در عرصه های جهانی بمنظور صدور مبانی انقلاب، باید حرفه ای و هوشمندانه عمل کرد و مهارت کافی برای جنگیدن در جبهه رسانه را داشت.
گاهاً پیش آمده یکی از رؤسای قوا و مدیران رده بالای حاکمیتی یک جمله ای را پشت تریبون رسمی عنوان کرده اند که در تجزیه و تحلیل آماری اطلاعاتی و شرایط موجود شاذ به نظر رسیده و مورد مضحکه قرار گرفته است، شاید نوع بیان آن مدیر سهواً بد بوده، احتمالاً پیوست یک مطلب مهم تر دیگری بوده و یا تقطیع شده باشد. به هر حال در هر صورت سبب ایجاد جوی منفی در بین افکار عمومی شده است.
به عنوان مثال برخی سخنان رؤسای جمهور و ائمه جمعه در ادوار مختلف پشت تریبون رسمی و حساس، مواضعی داشته و سخنانی گفته اند که سبب ایجاد یک موج منفی و ضد تبلیغ مقابل جایگاه، آن موضع و اصل حاکمیت شده است. بطورمثال برخی سخنان آیت الله علم الهدی امام جمعه مشهد درباب سینما، حجاب، موسیقی، کنسرت و غیره که به نحوی صورت گرفته که اگر منظور هم چیز دیگری بوده اما به آسانی مورد سوءاستفاده قرار گرفته است و از سادگی و نابجایی سخن بهره برداری سیاسی امنیتی شده است و یا بیشتر سخنان و مواضع حسن روحانی در برخورد با منتقدین و مردم و نیز سایر مواضع و سخنان برخی منبری ها، مادحین و مسئولین لشکری و کشوری که همگی با ایراد برخی سخنان نابجا، ناپخته و دور از هوش رسانه ای سبب ایجاد فضاهای بحرانی در بستر خبری و اطلاع رسانی شده اند.
عمده نظراتی که مسئولین پشت تریبون می دهند نه فقط تخصصی و کارشناسی شده و بر پایه مهارت رسانه ای نیست بلکه هیجان همراه با یک سری آمار، ارقام و اطلاعات سطحی ست که بدون در نظر گرفتن تبعات بیرونی و جهانی تریبون مذکور، فقط مخاطب خودرا در حد همان عده حاضر تقلیل می دهند و حواسشان به ابعاد نشت رسانه ای نیست. در این میان و با این مکانیزم منافع ملی و حاکمیتی تحت تاثیر روش سطحی مدیران در میدان رسانه است.
عملکرد جریان رسانه ای دشمن در این شرایط چگونه است؟
جریان رسانه ای دشمن در این مواقع در ابتدا همچون و موضع مدیر مربوطه یک تیتر واقعی یا آلوده به دروغ و معنادار همراه با یک عکس نافرم و منظور دار از وی را رپرتاژ کرده و در هاله مفهومی آن شروع به ایجاد یک زمینه چالشی در بین مخاطبان خود کرده و آنرا در بستر رسانه تبدیل به یک کنشگری خاص می کند به نحوی که از مخاطبانش که عمدتا عوام هستند مستقیم یا غیر مستقیم می خواهد واکنش نشان دهند، که نتیجه این واکنش می شود طوفانی از نظرات منفی، تمسخر، توهین و گارد مقابل شخصیت مورد نظر، جایگاهش و اصل حاکمیت، که خروجی آن می شود طغیان سیل ناامیدی در خانه امن اعتماد افکار عمومی! در این راه و تکرر این حالت ها، مخاطبان جریان رسانه ای دشمن کاملاً به مرحله مسخ و اقناع مطلق رسیده و هیچ گاه دروغ پراکنی ها و القائات لابلای این موج سواری ها را تشخیص و تمیز نمی دهد و به سرعت تبدیل به یک شهروند خبرنگار (سرباز رسانه ای) می شوند.
عملکرد سیستم رسانه ای کشور در این شرایط چگونه است و چگونه باید باشد؟
در این بین اما سیستم رسانه ای کشور عمدتا در موضع سکوت، نادیده گرفتن، ضعف، انفعال و کندی قرار گرفته و بجای تبیین و روشنگری درست و بموقع منتظر پاسخ گویی مواضع دشمن در صورت بحرانی شدن قضیه است.
دیدگاه داخلی در این موارد اینطور است که نمی گردد گاف تریبونی مدیران را بسط و از آن سو نباید به القائات دشمن هم ضریب داد. در این میانه ماندگی نامفهوم، دشمن نتیجه مورد نظرش را به نحو مطلوب گرفته و افکار عمومی را به سمت خود ترغیب و از حاکمیت دور ساخته و مرجعیت رسانه ای آنرا به لجن می کشد. عمده تلاش داخلی در این شرایط یا توجیه است یا تبدیل کردن این بزنگاه به جدال جناحی و حزبی بجای اتحاد در مقابل هجمه دشمن؛ و در اصل نبود یک مرجعیت واحد رسانه ای و چندپاره بودن سیستم خبردهی بر مود نگاه جناحی موجب این انفعال و ناکارآمدی شده و می شود.
سیستم رسانه ای کشور باید در یک بازسازی ساختاری به سویی برود که در درجه اول مدیران و مسئولین دارای یک فهم و درک عمیق رسانه ای و همراه داشتن یک تیم پخته دراین زمینه برسند تا کمتر با چنین نقاط بحرانی مواجه بشویم و در کنار آن مجموعه های رسانه ای بلافاصله بعد از هر گاف و سوتی احتمالی آنرا پوشش داده، مسئول و نهاد مربوطه را باخبر کرده و فوراً برای رفع ابهام آن مطالبه کنند و در عین حال و بعد از پاسخ درست از طرف مدیر مذکور برای مخاطب و مردم همه مراحل را روشنگری کنند تا این که جریان رسانه ای دشمن حتی فرصت نکند افکار عمومی را با یک پست در فضای مجازی تحت تأثیر قرار دهد. هرچند در این جنگ نمایان رسانه ای دشمن باتوجه به امکانات و دسترسی هایش قوی تر است اما ما هم باید به جایگاهی برسیم که در این تقابل برابر شویم و حتی پیشی بگیریم.
در این بین با زدن چند مثال بهتر می شود مطلب را جا انداخت و خلاءهای این فضا را درک کرد.
یک حرف، چند واکنش و تبعات امنیتی و ملی آن
بارها اتفاق افتاده است که مدیران جمهوری اسلامی پشت تریبون های رسمی مبادرت به گفتن حرف هایی کرده اند که گاهی تبعات جبران ناپذیری داشته است و هیچ گاه از آن موضع هم کوتاه نیامده یا توضیح درستی از طرف وی و سازمان ذیربط او به افکار عمومی داده نشده است و از این سو رسانه هم نتوانسته به درستی و منطقی رفع شائبه کند. تعدادی از این مواضع و سخنان سبب خطرات سنگینی برای امنیت ملی هم شده است.
کلید واژه موشک و گفتمان
«باید نیروی نظامی را کنار بگذاریم تا پیشرفت کنیم» / «دنیای فردا دنیای گفتمان است نه موشک» (هاشمی رفسنجانی بهرمانی)
این جملات یکی از به اصطلاح بازوهای نظام اسلامی و در با اهمیت ترین جایگاه های حاکمیتی جمهوری اسلامی است. این سخنان که با عمد یا سهو صورت گرفته و یا منظور خاصی داشته یا نداشته، تبعات ملی و امنیتی زیادی در بر داشته است که می توان به فشارهای شورای امنیت و ۱+۵ بر سر بحث مذاکرات موشکی (برجام موشکی) و ایجاد اختلاف در بین حاکمیت اشاره نمود. این سخنان و مواضع در مقاطعی دشمن را به شدت جسور کرد و از این طرف دولت وقت با دادن امتیازهای گوناگون سر بحث هسته ای فضا را به سمت ناامن سازی کشور پیش برد، تا جایی که حضور و بروز جاسوسان و تهدیدهای ترور شخصت های علمی و تهدید به جنگ از طرف حتی کشورهای ناچیز ولی نیابتی آمریکا در منطقه بیشتر شد و شدت تحریم ها و بروز مشکلات بین المللی را بالا برد. در این خصوص نه مسئول مورد نظر پاسخگو بود، نه رسانه ها در پی مطالبه جدی از او و تبیین راهبردی موضوع برآمدند.
چراغ سبز / چراغ قرمز برجام موشکی
«آیا شما فکر کردید آمریکا که می تواند با یک بمب اش تمام سیستم دفاعی ما را از کار بیاندازد از سیستم دفاعی ما می ترسد؟» (جواد ظریف، ۱۲ آذر ۹۲ در جمع دانشجویان دانشگاه تهران)
این حرف را وزیر امورخارجه ایران در اوج بحران مذاکرات و تحریم های بی سابقه چند کشور متخاصم می زند. بس از این صحبت جریان رسانه ای دشمن آغاز به مانور روی تک تک کلیدواژه های آن می کند و به خوبی مقابل امنیت ملی بهره برداری کرده و جامعه جهانی خاصه چند کشور مستکبر را برای تجاوز همه جانبه به ایران ترغیب می کند و از این سو با جنگ روانی داخلی که ایجاد می کند، افکار عمومی و همه آن هایی که از ترس جنگ به این تفکر رأی داده اند را ترسانده و درباب ضعف همه جانبه ایران در مقابل آمریکا قانع و همراه می کند. که حاصل و سرانجامش می شود همراهی بخش عمده ای از جامعه با سیاست های دیپلماسی دولت روحانی و در نهایت تداوم این دولت در چهار سال بعدی! از طرفی هم سیستم رسانه ای کشور در قالب کلی و اجماع لشکری و کشوری از بدو این سخنان نه روشنگری درستی انجام می دهند و نه پاسخ دقیقی به این اظهارات از منظر حقوقی می شود، و سیستم رسانه ای کشور بدون تبیین و اقناع درست افکار عمومی موضوع را سطح شوخی و نقد جناحی تقلیل داده و به آن می پردازد و نمی تواند گفتمان دقیقی مقابل این گفتمان جاری حاکمه بر جریان اجرائی داشته باشد و کاملاً در حالت انفعال باقی مانده و نظاره گر رخدادهای پیش روی آن می ماند. خروجی این شرایط می شود طمع نفوذ اسرائیل در مراکز مهم و قصد ترور شخصیت های خاص کشور و بیشتر شدن تحریم ها مقابل ملت ایران بوده است. در این خصوص هم نقش رسانه ها بیشتر برخورد جناحی و هجمه اختلافی حزبی بوده تا تبیین مواضع درست و دقیق که بتوان حداقل جلوی یکی از تبعات ماجرا گرفته شود.
حداقل ترین امکان این باید باشد که یک تیم رسانه ای حاذق در پس زمینه همه مواجهات رسانه ای مدیران رده بالا باشد تا آنها در گفتار، زبان بدن و مواضع گاف های جبران ناپذیری ندهند و وجاهت کلی نظام را زیر سوال نبرند علاوه بر نمونه های خاصی که اشاره شد، صحبت های عجیب برخی ائمه جمعه، فرماندهان نظامی و مدیران سایر نهادهای حاکمیتی را هم اضافه کنید که چقدر برای کشور هزینه سازی کردند و با اهمیت ترین نکته در این میان جایگاه رسانه ای کشور و نسبت مسئولین با آنست. که در جهتی کارگزاران سخت می پذیرند که نیاز به فهم رسانه و کارگروه ویژه رسانه ای در مجموعه خود دارند که مهم تر از روابط عمومی است و از طرفی سیستم رسانه ای در همه این موارد در موضع ضعف و انفعال بوده و نتوانسته ماجرا را به دست بگیرد، مدیریت کند و به خوبی روشنگری و تبیین نماید، تا هم از بروز تعدد و تکرار این موارد بکاهد و از موج سواری کاذب پیشگیری کند و هم بتواند در تقابل و جنگ رسانه ای غالب شود. این نقص و ضعف نشان دهنده سیکل معیوب و ناکارآمدی سبک و مدل رسانه ای و مدیریت جنگ روانی در کشور است، که با وجود بیش از صد نهاد و مجموعه رسانه ای مرجع و بدنه در یک دور باطل و فرسوده با مسائل مهم روبه رو شده و کاری جز توجیه و تکرار نادرست رویکردها از دستش برنمی آید.
طمع دشمن برای پیش روی / گسترش احاطه
بارها به اعتراف مستقیم و اسناد رو شده و لو رفته غیر مستقیم، جریان رسانه ای غرب نشان داده که برای سرپا ماندن نیازمند دلار نفتی سعودی، فروش سلاح با ایجاد جنگ و تفرقه و حمایت بعضاً مردمی اپوزیسیونی است. این جریان حتی در انگلیس از مردم خودش برای تلویزیون کابلی مالیات گرفته و حق اشتراک قائل است. اما در پلت فرم فارسی اش برای ایرانیان ساکن ایران تولید محتوای رایگان دارد، این نگرش و رفتار جالب و عجیب نیست!؟
چرا دشمن با وجود بحران های اقتصادی حاکم بر اتحادیه اروپا و بدهی های هنگفت آمریکایی دارد برای سرگرمی و اطلاع رسانی ایرانیان این همه هزینه می کند!؟ بغیر از این هزینه نیروهای خبری و هنری منفک شده از ایران را نیز به خوبی و راحتی جذب می کند، حتی آسان تر از جذب نخبگان علمی! این رویکرد به وضوح نشان میدهد دشمن نسبت به احاطه رسانه ای بر جامعه ایران برای استحاله و فروپاشی ساختاری و هویتی به شدت امید دارد و در این قائله حتی قمار سنگینی هم کرده است.
این امید واهی سببش رویکرد ناکارآمد رسانه ای جمهوری اسلامی و مسببش ساختار سنتی و فرسوده چرخشی بسته و محدود فکری مدیران آنست که با تغییرات در هر دوره هم باز اتفاق خاصی رخ نمی دهد. و همین سیکل معیوب سبب اهمیت بالای جایگاه رسانه ای دشمن شده و او را برای هرچه قدرتمند شدن به طمع می اندازد. به همین دلیل است که در چند سال اخیر عربستان را جلو داده اند تا هم دلارهایش را بدوشند و هم سواره نظام های خبرپراکن شان بیشتر شده و ضربه موثرتری به کالبد فکری عقیدتی ایران و ایرانی بزنند.
چگونه میدان بازی را عوض نماییم / توپ را در زمین دشمن گل نماییم نه دروازه خودی
تنها راه تغییر وضعیت، دگرگونی ساختاری و باز تولید هویتی-مفهومی رسانه در جمهوری اسلامی است به این صورت که نگاه و دیدگاه مدیران تغییر کند، قوانین اصلاح گردد و مدیران و نیروهای جوان با نبوغ، تخصص و تعهد بالا بر مسند بنشینند و ایده های بکر و نو به سیستم رسانه ای کشور تزریق شده و از تقلید بپرهیزند. در مجلس، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی و سایر نهادهای مربوطه قوانین مدیریتی اصلاح و برای مسئولین مهم تیم رسانه ای تعریف شده و یک تریبون و مرجع اطلاع رسانی واحد و متحد حاکمیتی بصورت کلی و چند مرجع کوچک اطلاع رسانی تخصصی بسته به چهار موضوع مهم مانند بهداشت، امنیت ملی، اقتصاد و فرهنگ به وجود آمده و تنها بوسیله این چهار تریبون تصمیم سازی ها و سیاستگذاری ها به مردم اعمال شود. بدین سان اگر کارگزاری در هر سطح و جایگاهی پشت تریبون حرفی زد که برداشتی چندپهلو داشت و یا سبب شائبه می شد فوراً مرجع اطلاع رسانی مربوطه رفع شبهه کرده و مدیر مربوطه توضیحات تکمیلی عرضه نماید، سیستم رسانه ای نیز به رپرتاژ سفید این قضیه برای اقناع افکار عمومی بپردازد.
این تحول ساختاری و عملیاتی منجر به اصلاح عقیدتی مردم نسبت به حاکمیت و مرجعیت رسانه ای آن شده و جنگ روانی دشمن خنثی خواهد شد.
باید امید و از طرفی پیگیری و مطالبه گری از دولت سیزدهم که مدعی اقدام برای اجرای عدالت و مبارزه با فساد و اصلاح رویه است داشت تا این بخش مهم رسانه ای در کالبد ساختاری حاکمیتی حل و فصل شده و یک دفعه برای همیشه به دور از هر نوع حزب و جناح گرایی بصورت مستقل و کاملاً انقلابی این معضل بزرگ رفع و ساختار راسانه ای در این عرصه به تعالی برسد.
منبع: بلك بلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب