گزارش و تامل؛
خواندن داستان و رمان به درس و مشق بچه ها لطمه می زند؟
بلک بلاگ: خواندن کتاب های غیردرسی نه فقط به درس خواندن بچه ها لطمه نمی زند بلکه آنها را به مطالعه بیشتر تشویق می کند. با این وجود بعضی خانواده ها تصور می کنند این کار بچه ها را از درس و مشق می اندازد.
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و اندیشه: مساله مطالعه یا عدم مطالعه کتاب های داستانی و غیردرسی توسط دانش آموزان، یکی از مسائلی است که سال هاست گریبان گیر حوزه کودک و نوجوان است و نظرات مختلفی هم درباره اش مطرح می شود. زهره نیلی خبرنگار و کارشناس ادبیات کودک و نوجوان در گزارشی که در این زمینه نوشته و آنرا برای انتشار در اختیار مهر قرار داده، به این مساله پرداخته است.
نیلی در مقاله کوتاه خود با عنوان «آیا خواندن داستان به درس و مشق لطمه می رساند؟ داستان بخوانید و باسواد شوید» سراغ چند تولیدکننده و صاحب نظر حوزه کتاب کودک و نوجوان رفته و این مساله را با آنها به بحث و گفتگو گذاشته است.
در ادامه مشروح این گزارش را می خوانیم؛
کتاب های درسی، اولین و جدی ترین کتاب هایی هستند که خیلی از کودکان با آن سر و کار دارند. بدین سبب این کتاب ها می توانند نقش بسیار مهمی در گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی و علاقمند کردن بچه ها به مطالعه داشته باشند. کتاب هایی که لازم است هرچند سال یک دفعه، مورد بازنگری و ویرایش قرار بگیرند و با شرایط زمانه همگام شوند. اما واقعیت تلخی که وجود دارد این است که این کتاب ها، بچه ها را سر ذوق نمی آورند و آنها را به کتاب خواندن تشویق نمی کنند.
از سوی دیگر، هنوز هم بعضی پدر و مادرها تصور می کنند داستان و رمان، بچه ها را از درس خواندن باز می دارد. در صورتیکه امروز در خیلی از کشورهای پیشرفته جهان برای درس دادن به بچه ها و آموزش به آنها از بازی و نمایش و موسیقی و قصه استفاده می نمایند.
در مطلبی که در ادامه می آید، به این مساله پرداخته ایم که چرا کتاب های درسی جذاب نیستند و خانواده ها همچنان تصور می خواندن داستان خوانی، فرزندشان را از درس خواندن باز می دارد.
داستان، اشتیاق به خواندن را افزایش می دهد
جمال الدین اکرمی نویسنده کودک و نوجوان معتقد می باشد اگر کتاب های درسی، شادتر و شیرین تر باشند، دانش آموزان را بهتر و بیشتر جذب می کنند و «کتاب شیرین» از دیدگاه او، کتابی است که بچه ها در تنهایی خود هم آنرا بخوانند و قصه هایش را برای خواهر یا برادر خود تعریف کنند.
به گفته نویسنده کتاب «مرغ مهاجر» بچه ها قصه را دوست دارند و یکی از روش های آموزش در دنیا، قصه گویی است؛ چه اشکالی دارد معلمان، قصه گویی بدانند و در کتاب های درسی، قصه هایی شیرین و خواندنی گفته شود؟ چه اشکالی دارد اگر در تهیه و تدوین کتاب های درسی به جغرافیای هر منطقه و فرهنگ و زبان آن توجه شود؟ چون ممکنست قصه ای را بچه های شیراز دوست داشته باشند اما همان را کودکان ماکو نپسندند. پس خوب است ما برای بچه های کرد یا لر و بلوچ، کتاب هایی به زبان و گویش آنها داشته باشیم.
اکرمی براین باور است که در کنار کتاب های درسی باید کتاب های دیگری هم به زبان و گویش مردم هر منطقه منتشر شود که هماهنگ با فرهنگ و جغرافیا و آداب و رسوم مردم هر منطقه باشد. از طرف دیگر بهتر است فرهنگ سازی درستی وجود داشته باشد تا خانواده ها به این باور برسند که خواندن رمان و داستان، نه فقط به درس و مشق فرزندان شان صدمه ای نمی رساند که آنها را به خواندن تشویق می کند و درک مطلب شان را بالا می برد و سبب روان خوانی آنها می شود.
داستان های خوب در کتاب های درسی معرفی شوند
محمدرضا شمس، نویسنده کودک و نوجوان هم معتقد می باشد باید کتاب های درسی از پند و اندرز دست بردارند و لذت کتاب خواندن را به بچه ها بچشانند. اصلا همه درس ها را می توان در قالب قصه و بازی به بچه ها آموزش داد و مدت هاست که در نظام های آموزشی موفق، روش های غیرمستقیم را جایگزین شیوه های مستقیم آموزشی کرده اند. برای مثال یکی از ناشران، مجموعه ای را با عنوان«علوم ترسناک» ترجمه و منتشر نموده تا بچه ها بتوانند آزمایش های درس علوم را به روشی عجیب و غریب در خانه انجام دهند. طبیعی است که مخاطبان با این مجموعه که قواعد خشک را در هم می شکند و با خواسته و نیاز آنها هماهنگ است، خیلی خوب ارتباط برقرار می کنند.
به گفته نویسنده کتاب «پهلوان پنبه»، خواندن کتاب های غیردرسی نه فقط به درس خواندن بچه ها لطمه نمی زند بلکه آنها را به مطالعه بیشتر و بیشتر تشویق می کند. اما همچنان در بعضی خانواده ها این طرز تفکر اشتباه وجود دارد که خواندن داستان و رمان، وقت تلف کردن است و بچه ها را از درس و مشق بازمی دارد.
شمس، هدف از آموزش(چه مستقیم و چه غیرمستقیم) را تربیت شهروند خوب می داند و می گوید هدف از آموزش، تربیت افراد نخبه و دانشمند نیست. ما در درجه اول می خواهیم اصول شهروندی را به بچه ها یاد و شهروندان خوبی پرورش دهیم، حالا برخی از این شهروندان خوب هم به نخبگان کشور تبدیل می شوند اما هدف ما در درجه نخست، نخبه پروری نیست. ما قبل از هر چیز می کوشیم تا بچه ها را چه در قالب کتاب درسی و چه داستان و رمان و فیلم و پویانمایی با اصول اولیه زندگی و قواعد و ضوابط شهروندی آشنا نماییم و از آنها انسان های بهتری بسازیم.
نویسنده کتاب «خواب و پسرک» بر این باور است یکی از راه های علاقمند کردن بچه ها به کتاب، توجه به کتاب های درسی است. از طرف دیگر، تعداد شاعران و نویسنده های خوب کودک و نوجوان هم کم نیست و خوب است مولفان کتاب های درسی بدون تنگ نظری و اعمال سلیقه، بهترین داستان ها را انتخاب و در کتاب درسی بیاورند.
از سوی دیگر وزارت آموزش و پرورش می تواند صفحات پایانی کتاب های درسی را به معرفی کتاب های خوب و خلاقه اختصاص دهد؛ با این کار هم فرهنگ کتاب و کتابخوانی، گسترش بیشتری پیدا می کند هم خانواده ها به این باور می رسند که باسواد شدن تنها در گرو خواندن کتاب درسی نیست.
هدف از آموزش تنها یادگرفتن الفبا نیست
محمد مجری سازان طوسی، هم آموزگار بوده هم ناشر. به باور مدیر نشر «ساز و کار» هم خانواده ها به اشتباه تصور می کنند اگر بچه هاشان داستان و رمان بخوانند از درس و مشق خود باز می مانند و افت تحصیلی دارند در صورتیکه درست برعکس، دانش آموزان اگر به کتاب خواندن عادت کنند و این فرهنگ در آنها نهادینه شود، طبیعتا باهوش تر و درسخوان ترند.
به گفته مدیرعامل «بوکتاب» باغ کتاب، هدف از آموزش و پرورش بچه ها، تنها آموزش الفبا یا در سطوح بالاتر دروس تخصصی به بچه ها نیست؛ به عبارتی ما نمی خواهیم فقط و فقط به تربیت پزشک و مهندس و معلم و پرستار بپردازیم بلکه برآنیم تا آداب اجتماعی و مهارت های زندگی را به بچه ها آموزش بدهیم و از آنها انسان های بهتری بسازیم و رسیدن به این منظور تنها با درس و کتاب درسی آن هم در نظام آموزشی فعلی امکان پذیر نیست.
طوسی بر این باور است که صدا و سیما، آموزش و پرورش و سایر سازمان ها و نهادهای مرتبط مسئول فرهنگ سازی دراین زمینه و زدودن این باور اشتباه از ذهن خانواده ها هستند که خواندن رمان و داستان نه فقط صدمه ای به درس و کتاب درسی نمی رساند بلکه اخلاق و مهربانی و انسانیت و بسیاری موارد دیگر را به زبان داستانی به آنها آموزش می دهد.
منبع: بلك بلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب