عملی كردن شعارها در شرایط بحرانی
راهكارهای یك موزه دار برای زمان شیوع كرونا
به گزارش بلك بلاگ یك موزه دار تاكید می كند: شعارهایی كه در سال های گذشته برای موزه ها مطرح شدند مانند ایجاد شرایط و امكانات جدید برای فعالیت موزه های فراپیوسته، موزه های مجازی و حتی تورهای مجازی در موزه ها، شعارهای زینتی نیستند، بلكه باید امروز از آنها در شرایط بحرانی استفاده نمود.
رضا دبیری نژاد - موزه دار و كنشگر اجتماعی - در گفت و گو با ایسنا، نخست با تاكید بر این كه موزه ها مراكز تجمع عمومی و اتصال گروهی محسوب می شوند و به سبب كثرت و تنوع موزه ها، نمی توان همه را در یك گروه گذاشت و یك دستور را برای همه آنها تعمیم داد، ادامه می دهد: حتی اگر قرار به گرفتن تصمیمی دراین زمینه است، باید موزه دارها و كسانی كه در صف اول خدمات رسانی به موزه ها هستند، دراین زمینه قانع شوند.
او تناسب نوع موزه ها، موقعیت آنها و این را كه چه میزان امكان وارد شدن به بحث بحران دارند و اصلا چقدر با آن فاصله دارند و امكان محدود كردن شرایط و رعایت های بهداشتی در موزه ها وجود دارد یا خیر، امكان سنجی هایی می داند كه باید درباره آنها راهكارهای پیشنهادی بیان كرد.
وی ادامه می دهد: در این شرایط می توان به دستگاه های متولی مانند وزارتخانه میراث فرهنگی كه در حال اعلامِ بخشنامه های كلی است، این پیشنهاد را داد كه بوسیله نیروهای متخصص هر حوزه مانند نمایندگان موزه ها و موزه داری و حتی نمایندگان اقامتگاه های بوم گردی و نمایندگان راهنماهای گردشگری كارگروه های مشورتی به وجود آورده و با استفاده از معتمدان متخصص كه در صف اول تخصص و تبحر هستند، كارهای مورد نیاز را انجام داد.
دبیری نژاد با بیان این كه شرایط امروزِ جامعه، امری فراگیر است و طبیعتا مخاطبان فضاهای تاریخی و موزه ای نیز با آن درگیر هستند، می افزاید: بهتر است بجای این كه دستور از بالا بیاید، زمینه های مشاركت صنوف با این بحران ملی ایجاد شود. چون هر كدام از صنوف دستورها را به تناسب شرایط خود می گیرند.
موزه های مجازی هم كاربرد دارند
این موزه دار كه در طول روزهای گذشته نیز این بحث را مطرح كرده بود تاكید می كند: شاید یكی از راهكارها این باشد كه بعضی از موزه ها بتوانند امكان خدمات رسانی، گسترش بازی های مجازی، برنامه ها و ایونت های مجازی را فراهم آورند. حالا نیز با فضای اینستاگرام این امكان وجود دارد كه مثلا موزه ها بتوانند هر كدام در ساعتی پخش زنده به صورت مجازی برای موزه های خود داشته باشند و حتی راهنماها در این لایوها توضیح های مورد نیاز را عرضه كنند.
او اضافه می كند: در این شرایط حتی می توان به تناسب نوع موزه ها و فعالیت شان، شرایط و محدودیت هایی را ایجاد كرد، برخی فضاها را تعطیل كرد و فعالیت برخی فضاهای موزه ای را افزایش داد.
از متخصصان موزه ای مشورت بخواهید
دبیری نژاد با تاكید بر این كه بنظر می رسد تا امروز متولیان حوزه های میراث فرهنگی زیاد به سمت و سوی مشورت با كارشناسان و متخصصان این حوزه نرفته اند، اضافه می كند: شاید بنا بر این نیز گرفتار تغییرات لحظه ای شده اند و حتی گاهی اوقات دستوراتی داده می شوند كه عملیاتی نیستند. مثلا مطرح می شود بازدیدهای گروهی ممنوع می باشد، اما آیا به این نكته فكر شده كه اگر گروهی تا دم در موزه بیاید و هر كدام جداگانه بلیط ورودی بگیرند و وارد شوند گروه حساب می شوند، آیا جلو آنها گرفته می شود یا خیر؟
او ادامه می دهد: مگر حالا وضعیت گروه ها مشخص است؟ آیا فقط در گروه بیمار وجود دارد. آیا امكان ندارد كه فضاها نیز به واسطه حضور افرادی در ایام قبل ناقل باشد؟ امروز اگر قرار باشد موزه ها فعالیت داشته باشند یا خیر، در هر دو صورت، بهتر است كه خدمات شان محدود باشد.
او با اشاره به این كه اگر مقرر است اصول بهداشتی در فضاهای بهداشتی رعایت شود، شاید بهتر است تا با توجیه، مشاركت و همفكری در این عرصه صورت گیرد، تاكید می كند: یكی از راهكارها این است كه در یك كار ضربتی نمایندگان موزه های مختلف كارگاهی آموزشی از اصول بهداشتی در موزه ها داشته باشند و شرایط مناسب را برای كاركنان هر موزه به تناسب موزه ها ایجاد كنند. حتی ممكنست با رعایت اصول بهداشتی در هر موزه نیاز به درخواست كمك و مشورت از مراكز مرجع مانند وزارت بهداشت و نهادهای دیگر پیش بیاید.
شایعه سازی ها و عواقب غیرقابل رفتارهای فردی
رییس موزه ملك همین طور با بیان این پیشنهاد كه به تناسب موقعیت ها و شهرها معتمدان متخصص می توانند با دو پزشك متخصص یا نماینده وزارت بهداشت شرایط موزه ها را توجیه و آنها را نسبت به وضعیت آگاه كنند، می گوید: از یك سو شرایط كنونی هر روز در حال تغییر است و از طرف دیگر تكثر خبر و شبهه سازی و شایعه سازی ها موجب ایجاد رفتارهای فردی شده است كه به مرور می تواند لطمه ها و عواقب دیگری را به دنبال داشته باشد.
او با اشاره به شرایط پیش آمده برای بعضی از موزه ها كه از پذیرش گروه بازدیدكننده چینی ممانعت كرده اند، ادامه می دهد: این اتفاق ها به مرور یك تصویر ناخوشایند می سازد، یادمان باشد این تصویر فقط به امروز مربوط نیست، بلكه به مرور مجبور به ادامه دار شدن این تصویر می شویم و شاید بعدها نیز ادامه پیدا كند.
موزه داری در حال تبدیل به حالتی تدافعی است
دبیری نژاد یكی از علت های ایجاد خلأ در شرایط امروزی در موزه ها را مشورت و مشاركت نگرفتن متخصصان این حوزه ها می داند و ادامه می دهد: امروز نظرات كارشناسی بعنوان دستور مطرح می شوند، در صورتیكه اگر دستور كارشناسی داده شود، باید بوسیله مراكز كارشناسی اعلام گردد. در واقع امروز با یك دستور و نظر از بالا اقدام می نماییم، كه نتیجه آن تبدیل موزه داری به حالتی تدافعی است، همین حوزه را می توان به حوزه گردشگری نیز تعمیم داد.
این كنشگر اجتماعی با اشاره به وجود تعداد بسیار زیاد موزه در سراسر كشور و نبود تضمینی برای سركشی های مناسب از رفتارهای موزه ای، رفتار هفته گذشته و واكنش های مختلف نسبت به تهدید ویروس كرونا و به دنبال آن تعطیلی برخی فضاها و فعال بودن برخی دیگر از موزه ها را نمونه ای از رفتارهای امروزی جامعه می داند و اضافه می كند: این اتفاقات نشان میدهد آن طور كه باید اقناع صنفی صورت نگرفته است، چون اگر بود همه یك رفتار داشتند.
او بروز این شرایط را به گسست اعتمادسازی در بدنه كارشناسی مربوط می داند و ادامه می دهد: این بی اعتمادی تا زمانی ادامه دار است كه زمینه گفت و گو و مشاركت و همدلی نباشد.
با بدنه صنفی باید به صورت مشاركتی عمل كرد
او با تاكید بر این كه این مساله سازمانی نیست و بیشتر به بحثی اجتماعی و ملی تبدیل گشته است، كه برای منتفع كردن خودمان در آن، باید همه دست به دست هم دهیم و درباره آن فكر نماییم، ادامه می دهد: شاید بهتر باشد با بدنه صنفی به سمت مشاركت داوطلبانه برویم. حالا وزارت بهداشت از مراكز بهداشتی كه حاضر به انجام كار داوطلبانه اند كمك خواسته است، این كمترین كاری است كه از مدیران و كارشناسان صاحب نظر و باتجربه می توان انتظار داشت.
وی اضافه می كند: حتی از نمایندگان آن سازمان ها و مراكز مختلف باید بخواهیم تا به یك همفكری رسیده و در گفت و گو و اجماعی مشترك به درستی دراین زمینه تصمیم گیری كنند.
می توان از شرایط بحران، رویكرد مثبت گرفت
دبیری نژاد اجماع كنونی را صرفا برای تعطیلی موزه ها نمی داند و ادامه می دهد: آن می تواند كمكی برای اطمینان بخشی كاركنان موزه و بالا بردن سطح بهداشتی موزه ها باشد. حتی گاهی از شرایط بحرانی می توان با رویكرد مثبت برای خلاقیت های دیگری كه موزه ها تا كنون كمتر با آن روبه رو بوده اند، بهره برد.
او خدمات مجازی و امكاناتی را كه می تواند به سمت فعال بودن موزه ها برود در این بستر قرار می دهد و می گوید: این كه با مشاركت و كارهای آموزشی كاركنان را اطمینان دهیم، واجب است. در واقع بنظر می رسد حالا بیشتر از هر چیزی این اطمینان خاطر باید در كاركنان شكل بگیرد و احساس كنند در یك محیط امن هستند و با این خیال امن با مخاطبان و مراجعان به شكلی مطمئن برخورد كنند نه با دافعه.
استریلیزه كردن آثار تاریخی در موزه ها چقدر امكان پذیر است؟
رییس موزه ملك اما استریلیزه كردن موزه ها را اقدامی نیازمند امكان سنجی می داند و ادامه می دهد: آثار تاریخی زیادی در دسترس مخاطبان موزه ای در فضاهای موزه ای نیستند كه مخاطب با آنها در تماس باشد. از یك سو می توان با قرار دادن مانع فاصله ای بین آثار و مخاطبان ایجاد كرد و از طرف دیگر می توان به صورت موقت و مانند زمانی كه تالار یك موزه را برای تعمیر تعطیل می نماییم، برخی فضاهای باز را تعطیل و حتی به تناسب اعلام نمود كه به دلیلهای بهداشتی و امنیتی فعلا فلان طبقه و تالار موزه ای تعطیلست.
او با بیان این مثال كه باتوجه به شرایط شاید نیاز باشد كه موزه ای مانند موزه ملك فعالیت كند اما كاخ گلستان تعطیل شود، اظهار می كند: وقتی مردم به كاشی های داخل حیاطِ كاخ هم دست می زنند، باید چه كاری انجام داد؟ نمی توانند كاشی ها را ضدعفونی كنند. كارشناسان بهداشت اول هفته در بازدید از دو بنای تاریخی با كاربری های مختلف، سفارش كردند كه هر دو ساعت یك دفعه تمام فضاهای قابل تماس با موادی كه خودشان پیشنهاد داشتند، ضدعفونی شود، این كار چقدر امكان پذیر است؟
كمپین ها می توانند به الگو تبدیل شوند
او تاكید می كند: در این شرایط آیا بهتر نیست با ایجاد كمپین و كارگاه های آموزشی و بروشورهای سفارش ای به مخاطبان، آنها را با برخی اقدامات مورد نیاز آشنا كرد. مثلا به مردم بگوییم برای حفظ جان خود به اشیا و ویترین دست نزنند و فاصله مناسب با راهنما را رعایت نمایند. این الگوهای خوب می تواند به اشتراك گذاشته و حتی پخش شوند.
وی با اشاره به ایده و اقدام مناسب موزه ملی ایران برای انتشار یك بروشور در مواجهه مخاطبان موزه با آثار موزه ای، می افزاید: این ایده می تواند به صورت كمپینی بوسیله مراكز مرجع یا هماهنگی بین موزه ها تكثیر شود و گسترش پیدا كند. همانطور كه در ورودی موزه ها سفارش می گیریم اجازه ورود كالسكه و حیوان به موزه ندهیم و درخواست نماییم روی آثار فلاش نزنند، می توانیم چهار آیتم دیگر را نیز به ضوابط موزه ای اضافه نماییم.
امروز راهكارهای تكراری و كلی جواب نمی دهند
دبیری نژاد با تاكید بر این كه متخصصان و فعالان موزه ای باید برای مشاركت به كار گرفته شوند، ادامه می دهد: در این شرایط با راهكارهای تكراری و كلی نمی توان به نتیجه رسید، بلكه باید از راهكارهای خلاقانه، ترویجی و آموزشی و امكان سنجی شده بهره برد و به دنبال آموزش و فرهنگ سازی رفت.
از موزه های پزشكی بعنوان رابط وزارت بهداشت و موزه ها استفاده كنید
او با طرح این پرسش كه چرا موزه ها به سمت فرهنگ سازی نمی روند، به وجود موزه های پزشكی در كشور اشاره می كند و می گوید: این موزه ها می توانند پیشتاز آموزش و ایجاد كمپین رعایت اصول بهداشتی با موزه های دیگر شوند؛ در واقع حلقه اتصال با موزه ها شوند تا بتوانند توانایی ها و تجربیات خودرا دیگر موزه ها به اشتراك گذارند.
منبع: بلك بلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب